Η εικόνα δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες: ένα φορτηγό, κούτες και έπιπλα στην είσοδο της πολυκατοικίας, κι η καθιερωμένη ερώτηση της περίεργης γειτόνισσας: «Μετακομίζετε;» Η απάντηση έρχεται ξερή και οργισμένη, συνοδευόμενη από ένα φορτωμένο κιβώτιο: «Όχι, άσκηση ετοιμότητας κάνουμε…» Ίσως η ειρωνεία να είναι το τελευταίο καταφύγιο της αξιοπρέπειας, όταν η σταθερότητα ζωής τινάζεται στον αέρα.
Ύστερα από χρόνια εύθραυστης ηρεμίας, ο δημοσιογράφος –άνεργος το τελευταίο διάστημα, πατέρας δύο παιδιών που παλεύουν στις Πανελλαδικές– βρίσκεται και πάλι στον ρόλο του νομά. Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού, με την άνεση που προσφέρει η οικονομική ασφάλεια του Δημοσίου (δυο μισθοί στο σπίτι της, συν τα σταθερά ενοίκια που έμπαιναν με ευλάβεια την 1η κάθε μήνα), του ανακοινώνει πως ήρθε η ώρα να φύγει. Ο λόγος, βέβαια, δεν εξηγείται ποτέ επαρκώς. Πάντα υπάρχει «κάποιος λόγος». Συνήθως… υπέρτερος.
Το συμβόλαιο δεν προέβλεπε ενδιαφέρον για το πώς τα βγάζει πέρα ο ενοικιαστής, ούτε για το αν έχει εισόδημα ή όχι. Και ο δημοσιογράφος, άνεργος, με μόνο του στήριγμα την αξιοπρέπεια και την εργατικότητα, καλείται να ξαναβρεί στέγη στην πιο άνιση αγορά ενοικίων που γνώρισε η Αθήνα εδώ και δεκαετίες.
Τα κυβερνητικά μέτρα για την ανακούφιση των ενοικιαστών, σύμφωνα με τον ίδιο, φαντάζουν αστεία. Η επιδότηση ενοικίου –αν και προαναγγελθείσα ως μέτρο κοινωνικής στήριξης από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη– καταλήγει συχνά στα χέρια αδίστακτων ιδιοκτητών, που βρίσκουν τρόπους να την «καταπιούν» ζητώντας επιπλέον χρήματα από τους ενοικιαστές. Η κατάσταση θυμίζει τις εποχές που οι εργοδότες στέκονταν δίπλα στα ΑΤΜ για να πάρουν πίσω τα δώρα των εργαζομένων.
Η οργή στρέφεται ενάντια σε ένα πολιτικό προσωπικό που, όπως περιγράφεται, δεν έχει ιδρώσει ποτέ στη ζωή του, αλλά κάθε χρόνο δηλώνει αυξανόμενα περιουσιακά στοιχεία χωρίς επαρκή εξηγήσεις. Από τον Μητσοτάκη μέχρι τον Τσακαλώτο, η κριτική είναι αμείλικτη: είτε από τη δεξιά, είτε από την αριστερή πτέρυγα του πολιτικού φάσματος, κανείς δεν φαίνεται να εκπροσωπεί τους καθημερινούς ανθρώπους που παλεύουν με την ακρίβεια και την ανασφάλεια.
Το Σάββατο, η αναζήτηση στέγης ξεκινά από το Εφετείο και καταλήγει στη Νέα Σμύρνη. Στη διαδρομή, ο υποψήφιος ενοικιαστής αντικρίζει «τρύπες» να ενοικιάζονται σε τιμές-σοκ, και ιδιοκτήτες που δεν διαπραγματεύονται ούτε καν για στοιχειώδεις ανάγκες. Σε ένα από τα σπίτια –ένα ανήλιαγο ισόγειο 50 τ.μ. με «προσόντα» όπως τέντες και αυλή– το ενοίκιο αγγίζει τα 550 ευρώ, αδιαπραγμάτευτο. Η αγγελία μιλούσε για κήπο, η πραγματικότητα όμως αποκάλυπτε έναν εσωτερικό ακάλυπτο, χωρίς πρόσβαση, γεμάτο άγνωστα και απεριποίητα φυτά.
Η αντίδραση είναι έντονη. Οργή, απογοήτευση, αλλά και ξεκάθαρη αντίσταση στην υποτίμηση της ανθρώπινης ανάγκης για αξιοπρεπή στέγη: «Θα ρεφάρεις το σακατιλίκι της χαμοζωής σου πάνω στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη; Άντε από δω, ρε!», φωνάζει ο δημοσιογράφος, βροντώντας την πόρτα πίσω του.
Για μια ακόμη φορά, η πραγματικότητα των ενοικιαστών στην Αθήνα επιβεβαιώνεται: η στέγαση, βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, μετατρέπεται σε πολυτέλεια. Και οι νομάδες της εποχής μας καλούνται να σηκώσουν στις πλάτες τους όχι μόνο τα υπάρχοντά τους, αλλά και το βάρος μιας πολιτείας που μοιάζει να αδιαφορεί.
