Η νεανική παραβατικότητα εκτός ελέγχου – Ραγδαία αύξηση ανήλικων δραστών σε όλη τη χώρα

Η νεανική παραβατικότητα στην Ελλάδα ακολουθεί σταθερά ανοδική τροχιά τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στις αρχές και σε ολόκληρη την κοινωνία, καθώς το φαινόμενο έχει υπερβεί τα στενά σχολικά όρια και επηρεάζει τη δημόσια σφαίρα με ολοένα περισσότερα περιστατικά βίας και εγκληματικών ενεργειών από ανήλικους.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ηλικία των δραστών βαίνει μειούμενη και η ένταση των συμπεριφορών αυτών εντείνεται, με καθοριστικούς παράγοντες τον τρόπο ζωής, την προβληματική χρήση του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, καθώς και την έκθεση σε πρότυπα ενδοοικογενειακής βίας που τροφοδοτούν μιμητικές και επιθετικές στάσεις από ολοένα μικρότερες ηλικίες.

Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην εκπομπή «κοινωνία άνω κάτω» του open σκιαγραφούν την κλιμάκωση: το 2021 οι αρχές χειρίστηκαν 6.361 ανηλίκους παραβάτες, το 2022 ο αριθμός αυξήθηκε σε 7.506, το 2023 εκτοξεύτηκε σε 11.822, ενώ το 2024 καταγράφηκαν 14.596 ανήλικοι δράστες και μόνο στο πρώτο εννιάμηνο του 2025 οι υποθέσεις έφτασαν ήδη τις 9.038, αποτυπώνοντας επιτάχυνση του ρυθμού εμφάνισης νέων υποθέσεων. Παράλληλα, παρατηρείται έντονη αύξηση στα εγκλήματα κατά ξένης ιδιοκτησίας όπως κλοπές και ληστείες, με τους ανηλίκους δράστες να ανέρχονται σε 1.123 το 2023, να σχεδόν τριπλασιάζονται σε 3.016 το 2024 και να φτάνουν τις 2.062 περιπτώσεις στο πρώτο εννιάμηνο του 2025, τάση που υποδηλώνει συστηματοποίηση της μικροεγκληματικότητας και διεύρυνση του οικονομικού κινήτρου πίσω από τη δράση των ομάδων.

Την ίδια στιγμή αυξάνεται η εμπλοκή ανηλίκων σε οργανωμένες ομάδες, καθώς το 2023 εντοπίστηκαν 47 συμμετοχές, το 2024 οι περιπτώσεις ανήλθαν σε 142 και μέχρι τον σεπτέμβριο του 2025 είχαν ήδη καταγραφεί 82, ένδειξη ότι η ομαδοποίηση και οι ρόλοι εντός «παρεών» ή χαλαρών συμμοριών λειτουργούν ως πολλαπλασιαστής της βίας.

Η Αττική βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο με περισσότερες από 1.000 υποθέσεις ανηλίκων να οδηγούνται κάθε χρόνο στα δικαστήρια, ενώ η αστυνομία καταγράφει πάνω από τριάντα ομάδες που δραστηριοποιήθηκαν την τελευταία πενταετία σε κλοπές, ληστείες, ξυλοδαρμούς και διακίνηση ναρκωτικών, με «κόκκινες» ζώνες αυξημένης δράσης την Καλλιθέα, την Ακρόπολη, τον Άγιο Παντελεήμονα, την Ομόνοια, το Παλαιό Φάληρο, την Ελευσίνα, το Μαρούσι, τις Αχαρνές, το Μοσχάτο, τα Καμίνια, τα Πατήσια και τη Λεωφόρο Αχαρνών.

Το συνολικό αποτύπωμα της ανηλικότητας, όπως προκύπτει από τα διαδοχικά έτη, δείχνει νεότερους ηλικιακά δράστες με σαφώς πιο βίαια επεισόδια, μεγαλύτερη διείσδυση στο αστικό περιβάλλον και ισχυρότερη παρουσία σε δομημένες ομάδες, γεγονός που επιβαρύνει την καθημερινότητα των πολιτών και καθιστά επιτακτική την πλήρη χαρτογράφηση των εστιών, την έγκαιρη ανίχνευση των προτύπων κινδύνου και την αυστηρή διαχείριση των υποθέσεων με βάση τα πραγματικά δεδομένα.