Ο Παπαθανάσης υπέγραψε επέκταση αμφιλεγόμενου έργου 50 εκατ. στη γεωργία εν μέσω εισαγγελικής έρευνας

Παρά την ανοιχτή έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και τις σοβαρές καταγγελίες για παρατυπίες, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην επέκταση του έργου «Ψηφιακός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα», αυξάνοντας τον συνολικό προϋπολογισμό του από 33,7 σε 50,3 εκατομμύρια ευρώ. Στις 23 Ιουνίου 2025, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Νίκος Παπαθανάσης, υπέγραψε τροποποίηση που προσθέτει δικαίωμα προαίρεσης 50% στην αρχική σύμβαση, η οποία χρηματοδοτείται κατά 27 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και κατά το υπόλοιπο από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Το έργο υλοποιείται από ένωση εταιρειών με επικεφαλής τη Neuropublic, τον τεχνικό σύμβουλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Την ίδια ώρα, η Neuropublic και η Gaia Επιχειρείν –στην οποία συμμετέχουν μαζί με την Τράπεζα Πειραιώς– ερευνώνται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για φερόμενη αλλοίωση των βάσεων δεδομένων του οργανισμού. Ειδικοί εκφράζουν αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητα του έργου, ενώ καμία υπηρεσία δεν προθυμοποιείται να το παραλάβει, επικαλούμενη τεχνικά προβλήματα και υψηλό κόστος συντήρησης.

Το ιστορικό του έργου καταδεικνύει διαδοχικές ασυνέπειες: το 2019 προκηρύχθηκε με αρχικό προϋπολογισμό 25 εκατ. ευρώ αλλά ακυρώθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Το 2022 επανήλθε από την κυβέρνηση της ΝΔ με νέα προϋπολογιστική δόμηση, η οποία σταδιακά κλιμακώθηκε στα σημερινά επίπεδα. Ο καθηγητής Νικόλαος Συγριμής εκτιμά ότι το ίδιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να επιτευχθεί με μόλις 5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας πως η υφιστάμενη κατασκευή «παγιώνει εξάρτηση» από τον ανάδοχο.

Το έργο περιλαμβάνει την εγκατάσταση 3.050 σταθμών, με επιπλέον 1.800 να προστίθενται μέσω της προαίρεσης. Ωστόσο, μόνο 50 είναι υψηλής τεχνολογίας, ενώ οι υπόλοιποι είναι εξοπλισμένοι με αισθητήρες που έχουν τεχνικές αδυναμίες και μικρή διάρκεια ζωής. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, που διαθέτει εμπειρία και 580 σταθμούς, δεν προσκλήθηκε ποτέ για συνεργασία. Ο διευθυντής του, Κώστας Λαγουβάρδος, υπογράμμισε ότι η συντήρηση του νέου δικτύου απαιτεί έως 1 εκατ. ευρώ ετησίως.

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, παρά την εμπειρία της στον τομέα, δεν ενεπλάκη καθόλου στο έργο, με τον συνολικό της προϋπολογισμό από το 2020 να ανέρχεται σε μόλις 722.000 ευρώ. Παράλληλα, το σύστημα gaia sense, λογισμικό της Neuropublic, εντάχθηκε στο έργο ως βασικό εργαλείο, με τραπεζική στήριξη από την Τράπεζα Πειραιώς. Είχε μάλιστα προωθηθεί ως «πιστοποιημένο» από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ισχυρισμός που διαψεύστηκε επίσημα, καθώς τέτοιου είδους πιστοποιήσεις δεν προβλέπονται από τον οργανισμό.

Σε απάντησή της, η Neuropublic υποστήριξε ότι η προαίρεση ενεργοποιήθηκε με απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής και ότι όλα τα παραδοτέα έχουν παραδοθεί εντός χρονοδιαγράμματος. Για τις τραπεζικές σχέσεις και τα εμπορικά σχέδια, η εταιρεία επικαλέστηκε το επιχειρηματικό απόρρητο, παραπέμποντας σε δημοσιευμένα στοιχεία.