Ο εφιάλτης επιστρέφει: Η Αυστραλία αποκάλυψε την ψευδαίσθηση στην αγορά ενέργειας

Μια απλή απειλή για απεργία στις εγκαταστάσεις LNG της Αυστραλίας ήταν αρκετή για να αποκαλύψει ότι η ηρεμία που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στην αγορά ενέργειας, ήταν απλώς μια… ψευδαίσθηση.

«Η απειλή για απεργία σε τρία μεγάλα εργοστάσια LNG της Αυστραλία απέδειξε ότι η άνεση που χαρακτήριζε τις αγορές φυσικού αερίου στην Ασία και την Ευρώπη τους τελευταίους μήνες αποδείχθηκε ότι ήταν μια απλή ψευδαίσθηση» αναφέρεται σε σχετική ανάλυση του Reuters, που συνεχίζει ως εξής: «Εν ριπή οφθαλμού, μια αγορά που έμοιαζε καλά εφοδιασμένη και χαλαρή μετατράπηκε σε ένα άψογο ναυάγιο, με τις τιμές να αυξάνονται μόνο λόγω της πιθανότητας απροσδιόριστης εργατικής δράσης σε εργοστάσια LNG που λειτουργούν από την Woodside Energy και τη Chevron στην πολιτεία της Δυτικής Αυστραλίας».

Η τιμή spot του LNG για παράδοση στη Βόρεια Ασία ανέβηκε στα 11,50 δολ. ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες (mmBtu) την εβδομάδα που έληξε στις 11 Αυγούστου, η υψηλότερη σε ένα μήνα και αυξημένη κατά 5,5% από τα 10,90 δολάρια της προηγούμενης εβδομάδας.

Αλλά ο αντίκτυπος της απειλής για απεργία στην Αυστραλία ήταν έντονα αισθητός στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι οι τιμές αναφοράς στην Ολλανδία του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν κατά 28,3% από το κλείσιμο στις 8 Αυγούστου έως το τέλος στις 10 Αυγούστου, καθώς οι αναφορές για την επικείμενη απεργία τρόμαξαν την αγορά. Το συμβόλαιο του πρώτου μήνα έληξε στα 39,85 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh) στις 10 Αυγούστου, που ισοδυναμεί με περίπου 12,82 δολ. mmBtu και υψηλό δύο μηνών. Η τιμή μειώθηκε ξανά για να κλείσει στα 35,99 ευρώ ανά MWh στις 11 Αυγούστου, καθώς οι φόβοι αμβλύνθηκαν για το πόσο επικείμενη ήταν μια απεργία στα εργοστάσια της Αυστραλίας, τα οποία μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% της παγκόσμιας προσφοράς LNG.

Η Woodside και η Chevron συμμετέχουν σε συνομιλίες με εργατικά συνδικάτα στις εγκαταστάσεις LNG και δεν είναι ακόμη σαφές ποια μορφή θα λάβει οποιαδήποτε απεργία, στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία. Θα μπορούσε να κυμαίνεται από μικρές ενέργειες, όπως περιορισμένες παύσεις εργασίας, έως μια ολική απεργία.

Αλλά ακόμη και ο υπαινιγμός μιας απειλής για τις προμήθειες ήταν αρκετός για να τρομάξει τις αγορές, μια υπενθύμιση για την αστάθεια στην αγορά τη στιγμή μάλιστα που οι ροές φυσικού αερίου από τον ρωσικό αγωγό προς την Ευρώπη περιορίστηκαν μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Ο κύριος όγκος του LNG που παράγεται στα τρία εργοστάσια κατευθύνεται προς την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, αλλά μια πλήρης διακοπή θα είχε σοβαρές επιπτώσεις καθώς οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας σε αυτές τις δύο χώρες θα αναγκάζονταν να αγωνίζονται για προμήθειες spot από αλλού.

Η Ιαπωνία είναι ο κορυφαίος εισαγωγέας στον κόσμο του υπερψυκτού καυσίμου και η Νότια Κορέα κατατάσσεται τρίτη πίσω από την Κίνα. Η Αυστραλία ανταγωνίζεται με το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ο κορυφαίος προμηθευτής LNG, αν και τα σχέδια επέκτασης για τα δύο τελευταία θα τους δουν να ξεπεράσουν την Αυστραλία τα επόμενα χρόνια.

Η Ιαπωνία

Η απειλή απεργίας στα εργοστάσια της Αυστραλίας έρχεται καθώς η ζήτηση LNG της Ασίας αρχίζει να αυξάνεται, όπως συμβαίνει συνήθως πριν από την κορύφωση της εποχικής ζήτησης το βόρειο χειμώνα. Οι εισαγωγές της Ασίας αυξήθηκαν στους 21,59 εκατ. μετρικούς τόνους τον Ιούλιο, από 21,29 εκατ. τον Ιούνιο και το μέγιστο από τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους αναλυτές εμπορευμάτων Kpler.

Οι αφίξεις Αυγούστου αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω με την Kpler να εκτιμά τις εισαγωγές από την Ασία στους 21,90 εκατομμύρια μετρικούς τόνους μέχρι στιγμής, αριθμός που ενδέχεται να αναθεωρηθεί υψηλότερα καθώς παρακολουθούνται περισσότερα φορτία.
Αντίθετα, οι εισαγωγές LNG της Ευρώπης κινούνται χαμηλότερα, καθώς οι αποθήκες φυσικού αερίου της ηπείρου παρέμειναν υψηλές και η ζήτηση μετατοπίζεται διαρθρωτικά χαμηλότερα καθώς οι χώρες κινούνται προς τη μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα.

Οι εισαγωγές της Ευρώπης τον Ιούλιο εκτιμήθηκαν σε 8,77 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, το χαμηλότερο από τον Αύγουστο του περασμένου έτους, όταν οι αφίξεις ήταν επίσης 8,77 εκατομμύρια. Οι εισαγωγές Αυγούστου υπολογίζονται σε 7,65 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, γεγονός που τις θέτει σε τροχιά να είναι οι χαμηλότερες από τον Νοέμβριο του 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler.

Συνολικά, φαίνεται ότι η πλευρά της ζήτησης LNG παρουσιάζει μια εποχική άνοδο στην Ασία σε συνδυασμό με μια χαλάρωση στην Ευρώπη καθώς η ενεργειακή κρίση που πυροδότησε η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία εξασθενεί.

Ωστόσο, όπως δείχνει η κίνηση τιμών της περασμένης εβδομάδας, η αγορά LNG παραμένει ευάλωτη ακόμη και στην υπόδειξη ενός σοκ προσφοράς.

Δύσκολος χειμώνας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Σε κάθε περίπτωση, προμηνύεται ένας δύσκολος χειμώνας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς οι τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων φυσικού αερίου για τους επόμενους μήνες έχουν πάρει την ανηφόρα. Στο ολλανδικό hub TTF οι τιμές Σεπτεμβρίου διαπραγματεύονται ανάμεσα στα 36 με 35 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Για το διάστημα Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2023 οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ των 40 και 51,6 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, ενώ τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2024 τα συμβόλαια σκαρφαλώνουν στην περιοχή των 52 και 53 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Το φυσικό αέριο παραμένει ακόμη το κύριο καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και συνεπώς η τιμή του επηρεάζει σημαντικά το κόστος των ηλεκτροπαραγωγών και κατ’ επέκταση και τους τελικούς λογαριασμούς ρεύματος που πληρώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Αντιμέτωπη ανά πάσα στιγμή με μία νέα ενεργειακή κρίση η Ευρώπη, απλώς καμουφλάρει το πρόβλημα

Η Ευρώπη δεν έχει καταφέρει να αποσοβήσει τον κίνδυνο μίας νέας ενεργειακής κρίσης, προειδοποιεί σε άρθρο του ο γνωστός οικονομολόγος Daniel Lacalle.

Όπως σημειώνει, οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου αυξήθηκαν σχεδόν κατά 40% λόγω του κινδύνου παγκόσμιας έλλειψης LNG. Οι ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής ενέργειας παραμένουν κάτω από τα επίπεδα-ρεκόρ της ενεργειακής κρίσης του 2022, αλλά αυξάνονται σταθερά καθώς η αστάθεια στα commodities υπογραμμίζει την ευθραυστότητα του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος.

«Δυστυχώς, οι γραφειοκράτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσαν το τέλος της ενεργειακής κρίσης σαν να ήταν αποτέλεσμα αποφασιστικής πολιτικής δράσης, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το ενεργειακό πρόβλημα στην ΕΕ μειώθηκε μόνο από καθαρά εξωτερικούς παράγοντες: έναν πολύ ήπιο χειμώνα και την παρακμή στις παγκόσμιες τιμές των βασικών εμπορευμάτων λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Έτσι, η ενεργειακή κρίση παραμένει και τα προβλήματα ασφάλειας του εφοδιασμού και οικονομικής προσιτότητας του συστήματος παραμένουν», εκτιμά ο κ. Lacalle.

Συμπληρώνει δε ότι η εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό αέριο δεν έχει επιλυθεί, αλλά έχει συγκαλυφθεί μόνο από τη μαζική αύξηση της εξάρτησης από τον άνθρακα (λιγνίτη) στην περίπτωση της Γερμανίας και το ακριβό υγροποιημένο φυσικό αέριο που εισάγεται από τον υπόλοιπο κόσμο. Στα τέλη του 2022, το ενεργειακό μείγμα της Γερμανίας ήταν το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα αποτυχίας της ενεργειακής πολιτικής της. Ο σκληρός άνθρακας και ο λιγνίτης αντιπροσώπευαν το 31,2%, το φυσικό αέριο 13,8% και το ορυκτέλαιο 0,8%, με τα πυρηνικά στο 6%. Μετά από σχεδόν 200 δισεκ. ευρώ σε επιδοτήσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Γερμανία χρειάζεται περισσότερο άνθρακα και εισαγόμενο φυσικό αέριο.

«Τι αποφάσισε η κυβέρνηση αφού αντιμετώπισε το λάθος να κλείσει σχεδόν όλο τον πυρηνικό στόλο της; Μάντεψε. “Συνεχίστε με τη διαδικασία κλεισίματος των υπόλοιπων”. Δεν είναι περίεργο που η Γερμανία βρίσκεται σε ύφεση. Το βιομηχανικό της μοντέλο απαιτεί άφθονη και οικονομικά προσιτή ενέργεια και οι διάφορες κυβερνήσεις έχουν κάνει το κόστος της ενέργειας μη ανταγωνιστικό».

Τι γίνεται με την Ισπανία; Η κυβέρνηση αποφάσισε να εφαρμόσει μια «Ιβηρική εξαίρεση» που εξαλείφει το κόστος του φυσικού αερίου από τη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας μόνο για να το χρεώσει πίσω στους καταναλωτές ως επιπλέον χρέωση στο λογαριασμό. Το αποτέλεσμα; Ο πέμπτος υψηλότερος λογαριασμός ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη έστειλε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στη Γαλλία και την Πορτογαλία που αγόρασαν την επιδοτούμενη ενέργεια, ενώ ο Ισπανός καταναλωτής πλήρωσε τον λογαριασμό στους παραγωγούς φυσικού αερίου και οι εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αυξήθηκαν στα ύψη, αλλά η κυβέρνηση προσπάθησε να πείσει τους πολίτες ότι το LNG από τη Novatek «δεν είναι ρωσικό αέριο» επειδή δεν είναι προμήθεια αγωγού Gazprom, ακόμη και όταν ο προμηθευτής είναι μια κορυφαία ρωσική ενεργειακή πολυεθνική.

Οι καταναλωτές δεν έχουν δει τη βελτίωση στους λογαριασμούς τους. Αν κοιτάξουμε τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών, αυτές αυξήθηκαν σε όλα τα κράτη-μέλη εκτός από δύο της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021, ακριβώς τη στιγμή που τα εμπορεύματα υποχώρησαν στις διεθνείς αγορές. Ο μέσος όρος για την ΕΕ είναι 252 ευρώ ανά MWh και 261 ευρώ ανά MWh για τη ζώνη του ευρώ. Αυτό είναι μεταξύ 20 και 30% υψηλότερο από το μέσο οικιακό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία της Energy Sage.

Η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση δεν λύθηκε. Μεταμφιέστηκε χάρη στον ήπιο χειμώνα και την επιβράδυνση των εισαγωγών άνθρακα και φυσικού αερίου από την Κίνα.

«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνεχίζουν να βάζουν όλα τα στοιχήματά τους σε μια άστοχη ενεργειακή μετάβαση που αγνοεί την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα και θα κάνει την ΕΕ να εξαρτάται από την Κίνα για σπάνιες γαίες και μέταλλα, καθώς και από τις ΗΠΑ και τον ΟΠΕΚ για εμπορεύματα», υπογραμμίζει ο οικονομολόγος.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να έχει εγκαταλείψει τις ιδεολογικές αποφάσεις και να έχει επιτρέψει στην τεχνολογία, τον ανταγωνισμό και τη βιομηχανία να παράσχουν τη βέλτιστη λύση που παρέχει έναν ασφαλή εφοδιασμό ενέργειας. Η απόφαση να απαγορεύσουμε την ανάπτυξη εγχώριων πόρων και να εστιάσουμε σε διακοπτόμενες και ασταθείς πηγές ενέργειας πριν τεθεί σε πλήρη λειτουργία η τεχνολογία των μπαταριών, είναι ένα τεράστιο λάθος που καταδικάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστεί υψηλότερο κόστος και χαμηλότερη ανάπτυξη. Οι περιβαλλοντικές πολιτικές πρέπει να εξετάζονται από μια παγκόσμια προοπτική. Η ΕΕ αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αλλά σχεδόν το 100% του κόστους. Πρέπει να επικεντρωθεί στην ανταγωνιστικότητα, την ασφάλεια του εφοδιασμού και τον σεβασμό του περιβάλλοντος από βιομηχανική άποψη. Το να αγνοούμε τη σημασία της αξιοποίησης στο έπακρο των πυρηνικών, υδροηλεκτρικών, φυσικών αερίων και όλων των άλλων διαθέσιμων πηγών είναι επικίνδυνο. Στην Κίνα ή τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οικονομική προσιτότητα, η ασφάλεια του εφοδιασμού και η ανταγωνιστικότητα είναι οι μοχλοί της ενεργειακής πολιτικής».

Στην Ευρώπη, είναι μια λανθασμένη άποψη του «όχι στην αυλή μου» που κάνει την ήπειρο να εξαρτάται περισσότερο από άλλους, όχι λιγότερο.

Ο παρεμβατισμός δεν προσφέρει καλύτερη ή φθηνότερη ενέργεια. κάνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να χάσει στον αγώνα της τεχνολογίας και της ενεργειακής ασφάλειας, καταλήγει ο κ. Lacalle.