Ο Τραμπ στο τιμόνι της παγκόσμιας σκακιέρας: Πόλεμοι, συμμαχίες και ωμή στρατηγική κόστους–οφέλους το 2026

Το 2025 σφραγίστηκε από την απόλυτη κυριαρχία του Ντόναλντ Τραμπ στη διεθνή διπλωματική σκηνή και όλα δείχνουν πως η έντονη κινητικότητά του στα μεγάλα μέτωπα κρίσεων θα συνεχιστεί και το 2026. Σε διάστημα μόλις δώδεκα μηνών, η εξωτερική πολιτική βρέθηκε στον πυρήνα της προεδρίας του, με τον ίδιο να επιβεβαιώνει στην πράξη το δόγμα με το οποίο εξελέγη: «η Αμερική πρώτα».

Η πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία του με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και η συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατέδειξαν ξεκάθαρα τη βούλησή του να επιχειρήσει το κλείσιμο και αυτού του πολέμου μέσα στο νέο έτος. Παρά τη φανερή του απογοήτευση από τις δυσκολίες της διαπραγμάτευσης, δεν δείχνει διατεθειμένος να αφήσει τη σύγκρουση να εξελιχθεί ανεξέλεγκτα, όπως δεν άφησε στην τύχη της ούτε την εκεχειρία στη Γάζα, η οποία αποδίδεται εξ ολοκλήρου στη δική του παρέμβαση.

Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, και το 2026 ο Τραμπ θα συνεχίσει να στηρίζει σταθερά το Ισραήλ. Η υποδοχή του Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο επιβεβαιώνει την πρόθεσή του να προωθήσει νέες συμφωνίες τύπου Abraham Accords, διατηρώντας παράλληλα αποστάσεις από μακροχρόνιες στρατιωτικές εμπλοκές. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η στάση του απέναντι στο Ιράν, το οποίο εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με πολιτική μέγιστης πίεσης, κυρώσεις και ρητές απειλές, χωρίς όμως αναγκαστικά να οδηγείται σε άμεση πολεμική σύγκρουση. Στόχος παραμένει η αποτροπή με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Σταθερός πυλώνας της στρατηγικής του παραμένει και η Σαουδική Αραβία, την οποία εξακολουθεί να θεωρεί κρίσιμο σύμμαχο. Η επίσκεψη του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στον Λευκό Οίκο λίγο πριν την εκπνοή του 2025 οδήγησε σε σειρά συμφωνιών για τη σύσφιξη των οικονομικών σχέσεων, με την Ουάσινγκτον να αναβαθμίζει επισήμως το Ριάντ σε σημαντικό σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ και να προωθεί και για το 2026 τα σχέδια πώλησης μαχητικών F-35. Στο ίδιο γεωπολιτικό τόξο εντάσσεται και η αυξημένη προσοχή στη Συρία, κάτι που επιβεβαιώθηκε από την ιστορική επίσκεψη του Αχμέντ Αλ Σάραα στον Λευκό Οίκο, του πρώτου Σύρου ηγέτη εδώ και σχεδόν οκτώ δεκαετίες που πέρασε το κατώφλι του.

Την ίδια στιγμή, η Κίνα παραμένει ο βασικός στρατηγικός αντίπαλος και το 2026. Ο Τραμπ είχε κλιμακώσει δραστικά τους δασμούς στις κινεζικές εξαγωγές στην αρχή της θητείας του, για να προχωρήσει αργότερα σε ταχεία αποκλιμάκωση μετά τη συνάντησή του με τον Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα. Το επόμενο έτος, η πολιτική του αναμένεται να μετατοπιστεί από τη σκληρή διπλωματία στην οικονομική και τεχνολογική αντιπαράθεση, με αιχμή τους δασμούς, τους περιορισμούς σε κρίσιμες τεχνολογίες, την πίεση προς συμμάχους για αποσύνδεση από κινεζικές αλυσίδες εφοδιασμού και την ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανικής αυτάρκειας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η προγραμματισμένη επίσκεψή του στο Πεκίνο τον Απρίλιο, με την Ταϊβάν να παραμένει εστία έντασης, χωρίς ωστόσο σαφή δέσμευση για πλήρη στρατιωτική εμπλοκή.

Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, οι σχέσεις του Τραμπ με την Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να συνεχίσουν να χαρακτηρίζονται από καχυποψία, καθώς εξακολουθεί να τη βλέπει περισσότερο ως οικονομικό ανταγωνιστή παρά ως αυτονόητο στρατηγικό εταίρο. Παράλληλα, στο ΝΑΤΟ επανέρχεται σταθερά η κριτική του προς τις ευρωπαϊκές χώρες –και κυρίως τη Γερμανία– για ανεπαρκείς αμυντικές δαπάνες, αν και διατηρεί στενές διμερείς σχέσεις με ηγέτες χωρών όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία.

Το 2026 προδιαγράφεται ως ακόμη μία ανατρεπτική χρονιά, με έναν Αμερικανό πρόεδρο που δεν κινείται βάσει σταθερών δογμάτων ή μακροπρόθεσμων ισορροπιών, αλλά με οδηγό μια ωμή και άμεση λογική κόστους–οφέλους, όπου το μοναδικό σταθερό κριτήριο παραμένει το τι κερδίζουν, εδώ και τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες.