Όσο χρόνο και αν προσπαθεί να κερδίσει, ξέρει πως είναι χαμένος

Οι «αλλαγές» που επιχειρεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν την Πέμπτη 13/3, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ανασχηματισμός της πλάκας ή ανασχηματισμός με ανακύκλωση μετριοτήτων. Όπως μάθαμε, δεν θα υπάρξουν μετακινήσεις για τον Άδωνι Γεωργιάδη, υπουργό Υγείας, παρά τις φήμες που κυκλοφόρησαν τις τελευταίες ημέρες ότι θα βγει εκτός κυβέρνησης.

Αυτό γεννά το ερώτημα: Τι είδους ανασχηματισμός είναι αυτός, όταν δεν μπορείς να αλλάξεις πρόσωπα που έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια στην κοινωνία; Και ποιο μήνυμα στέλνει ο Μητσοτάκης, όταν δεν μπορεί να θέσει εκτός υπουργείου ανθρώπους που έχουν επιτεθεί στους συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών;

Παρά τις φήμες για αλλαγές, ο Πρωθυπουργός φαίνεται να είχε την πρόθεση να μετακινήσει δημοφιλείς και επιτυχημένους υπουργούς. Ειδικότερα, πρότεινε στον Νίκο Δένδια να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών και στον Κυριάκο Πιερρακάκη το υπουργείο Υποδομών-Μεταφορών. Ωστόσο, και οι δύο αρνήθηκαν τις προτάσεις αυτές. Ο Δένδιας έχει αναλάβει σημαντικά εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ ο Πιερρακάκης χειρίζεται τη σημαντική μεταρρύθμιση των μη κρατικών πανεπιστημίων, κάτι που τον καθιστά αναντικατάστατο στην τρέχουσα θέση του.

Τελικά, μετά από διαβουλεύσεις, ο Κυριάκος Πιερρακάκης θα μετακινηθεί στο υπουργείο Οικονομικών, μία θέση-πρόκληση για εκείνον, δεδομένου ότι έχει πετύχει πολλά στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και στο υπουργείο Παιδείας.

Ο ανασχηματισμός που ετοιμάζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να είναι μια κλασική περίπτωση ανακύκλωσης μετριοτήτων χωρίς πραγματική ανανέωση. Αντί να προχωρήσει σε ουσιαστικές αλλαγές, τοποθετεί πρόσωπα που έχουν αποτύχει ή δεν έχουν διακριθεί στα προηγούμενα υπουργικά τους αξιώματα σε νέες θέσεις. Ο Βασίλης Κικίλιας, που δεν τα πήγε καλά στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, φαίνεται να τοποθετείται στο υπουργείο Ναυτιλίας, ενώ ο Θάνος Πλεύρης, που είχε αποτύχει στο υπουργείο Υγείας, πιθανότατα θα τοποθετηθεί στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας ή Υποδομών. Ο Κώστας Σκρέκας, ο οποίος δεν τα πήγε καλά στο υπουργείο Ανάπτυξης, φαίνεται έτοιμος να αναλάβει ξανά υπουργικό αξίωμα, ενώ η Σοφία Ζαχαράκη μετακινείται από το υπουργείο Οικογένειας στο υπουργείο Παιδείας.

Επιπλέον, ο Μάκης Βορίδης αποχωρεί από το Μαξίμου και πιθανόν να μετακινηθεί στο υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς δεν έχει καταφέρει να προσφέρει ουσιαστικά κάτι, πέρα από το να κυνηγά πολιτικούς αντιπάλους της ΝΔ. Η συνολική εικόνα είναι μία ανακύκλωση μέτριων υπουργών που δεν φαίνεται να προσφέρουν κάτι καινούργιο ή ανανεωτικό στη νέα κυβέρνηση.

Η μοναδική πραγματική αλλαγή φαίνεται να είναι η μετακίνηση του Κωστή Χατζηδάκη στο Μέγαρο Μαξίμου, κάτι που, όπως έχει αναλυθεί, γίνεται για λόγους προστασίας του από την πολιτική φθορά της κυβέρνησης και για να ενισχυθεί η θέση του στην επόμενη μέρα της ΝΔ. Αυτός ο χειρισμός βοηθά επίσης στην αλλαγή ατζέντας, απομακρύνοντας την προσοχή από τις αντιδράσεις για τα Τέμπη και τα συλλαλητήρια, και μετατοπίζοντας τη συζήτηση προς την ονοματολογία του ανασχηματισμού.

Σύμφωνα με τα όσα λέγονται, η κυβέρνηση θα εισάγει επίσης αρκετούς νέους υφυπουργούς και θα απομακρύνει τους περισσότερους εξωκοινοβουλευτικούς, καθώς υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια. Ο Μητσοτάκης προσπαθεί να βάλει άτομα στην κυβέρνηση που να τον ενισχύσουν, προκειμένου να αποφύγει οποιαδήποτε αμφισβήτηση. Ωστόσο, συνολικά, ο ανασχηματισμός φαίνεται να είναι μία ανακύκλωση μετριοτήτων που αποδεικνύει ότι ο Μητσοτάκης είναι φοβικός απέναντι σε μεγάλες και τολμηρές αλλαγές.

Τον υπονομεύουν και εκ των έσω

Η ανασυγκρότηση της κυβέρνησης, που αναμένεται να ανακοινωθεί στις 13 Μαρτίου 2025, φαίνεται να πλήττεται σοβαρά από παρασκήνιο και ενέργειες που την υπονομεύουν. Το περιστατικό αυτό δείχνει ότι το κυβερνητικό σχέδιο για τον ανασχηματισμό βρίσκεται σε διαδικασία διάβρωσης και υπονόμευσης, και ο πρωθυπουργός, παρά τις αποφάσεις του, κινδυνεύει να εκτεθεί προσωπικά, λόγω των χειρισμών συνεργατών του.

Αυτό που συμβαίνει είναι πρωτοφανές στην ιστορία: μέλη της κυβερνητικής ομάδας, οι οποίοι δήθεν υπερασπίζονται το κυβερνητικό έργο, στην πραγματικότητα υπονομεύουν τον ανασχηματισμό διαρρέοντας τα σχέδια στα μέσα ενημέρωσης και προκαλώντας την ακύρωσή τους, προτού καν ανακοινωθούν επίσημα. Οι διαρροές, που έδωσαν σε δημόσια διαβούλευση τα ονόματα των νέων υπουργών, εκθέτουν τη διαδικασία και σκοπό έχουν είτε να πλήξουν την εικόνα κάποιων υπουργών είτε να προκαλέσουν αρνητικές αντιδράσεις προκαταβολικά. Όλο αυτό το σκηνικό μοιάζει με ένα βρώμικο παιχνίδι, στο οποίο όλοι χάνουν.

Ο πρωθυπουργός φαίνεται να έχει περιπέσει σε μια κατάσταση όπου δεν χρειάζεται πλέον μηχανισμούς παρακολουθήσεων ή μυστικών πληροφοριών. Το Μέγαρο Μαξίμου, από μόνο του, έχει «όργανα» που διαρρέουν τα πάντα, με δύο πρόσωπα να διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην υπονόμευση της κυβερνητικής συνοχής. Ο Άκης Σκέρτσος, υπουργός Επικρατείας, φέρεται να προωθεί την ατζέντα του και να δημιουργεί ένταση στο υπουργικό συμβούλιο, επιδεινώνοντας τις σχέσεις και εντάσεις μεταξύ των υπουργών, ενώ παράλληλα φθείρει την αξιοπιστία του κυβερνητικού έργου. Από την άλλη πλευρά, ο Γιώργος Μυλωνάκης, υφυπουργός παρά τον πρωθυπουργό, διαχειρίζεται πληροφορίες από το Μαξίμου με τρόπο που μόνο προβλήματα δημιουργεί, διαρρέοντας κάθε λεπτομέρεια στα μέσα ενημέρωσης, συχνά με δόλιες και παραπλανητικές προθέσεις.

Με τέτοιους συνεργάτες, ο πρωθυπουργός φαίνεται να βαδίζει προς την αποτυχία, καθώς οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι θα τον βοηθούσαν να πετύχει, ουσιαστικά τον υπονομεύουν. Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση, πρέπει να κατανοήσει ότι οι συνεργάτες του αυτοί δεν λειτουργούν προς όφελός του. Αντιθέτως, του σκάβουν τον λάκκο και προκαλούν μια ασταθή πολιτική εικόνα για τον ίδιο και την κυβέρνηση του.

Ο ανασχηματισμός, αν και θα μπορούσε να προσφέρει μια ανανέωση και ανατροπή, έχει εκφυλιστεί σε μια διαδικασία διαρροών και συστηματικής απαξίωσης. Όταν τελικά ανακοινωθεί, το κοινό θα αναρωτιέται εάν αυτό το σχέδιο, το οποίο συνοδεύεται από τόσο σάπιο παρασκήνιο, αξίζει τον κόπο. Όσο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, φαίνεται ότι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, γιατί με τέτοιους συνεργάτες γύρω του, η εικόνα του κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Το τέλος πλησιάζει

Παρά την αδυναμία της αντιπολίτευσης, όλα δείχνουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του δεν θα καταφέρουν να αποφύγουν την πολιτική αποτυχία. Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από το 28% των ευρωεκλογών – ποσοστό 13 μονάδες χαμηλότερο από το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών του 2023 – και παρά τις προσπάθειες να ανακάμψει, η κυβέρνηση συνεχώς χάνει έδαφος, φτάνοντας, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, κοντά στο 24% με αναγωγή.

Όσες πρωτοβουλίες κι αν αναλαμβάνει ο πρωθυπουργός για να αναστρέψει την κατάσταση, αποτυγχάνει, καθώς η αντιπολίτευση έχει περάσει πλέον στον λαό, που είναι αγανακτισμένος και συμμετέχει σε διαδηλώσεις για την τραγωδία στα Τέμπη, απομακρυνόμενος από τη Ν.Δ. εξαιτίας της αδυναμίας της να επιλύσει τα βασικά προβλήματα των πολιτών. Η φράση «δεν έχω οξυγόνο» αποτυπώνει την κατάσταση που ζει η κοινωνία, όχι μόνο για το θέμα των Τεμπών, αλλά γενικότερα, καθώς η καθημερινότητα των πολιτών δεν βελτιώνεται: οι υποσχέσεις της κυβέρνησης μένουν λόγια, το βιοτικό επίπεδο παραμένει στάσιμο, η δημόσια υγεία και η εξυπηρέτηση του Δημοσίου δεν βελτιώνονται, η Δικαιοσύνη δεν αποπνέει εμπιστοσύνη, οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες και οι μισθοί δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες.

Ο ανασχηματισμός που προγραμματίζεται, όσο κι αν είναι δραστικός (που δεν αναμένεται να είναι), καθώς και οι υποσχέσεις για παροχές στο μέλλον, δεν αναμένεται να αναστρέψουν την απογοήτευση που επικρατεί στην κοινωνία για τη συνολική κυβερνητική πολιτική. Αντιθέτως, είναι πιθανό να ενταθεί η δυσαρέσκεια, η οποία θα εκφραστεί και στις κάλπες όποτε κι αν γίνουν εκλογές. Το γεγονός ότι κυβερνητικές διαρροές κάνουν λόγο για μεγάλες παροχές που θα εξαγγελθούν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης σε έξι μήνες, αποδεικνύει το μέγεθος της πολιτικής ανησυχίας και του πανικού στην κυβέρνηση.

Ο κ. Μητσοτάκης φαίνεται να προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, γνωρίζοντας ότι αν προκηρύξει εκλογές τώρα, ίσως τις κερδίσει, αλλά με χαμηλό ποσοστό, γεγονός που θα τον αναγκάσει να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με όποιον βρεθεί πρόθυμος. Όμως, σε αυτή την περίπτωση, θα είναι πρωθυπουργός υπό ομηρία, κάτι που αποφεύγει να σκέφτεται. Έτσι, αντιτάσσεται στη λαϊκή απαίτηση για άμεσες εκλογές, προσπαθώντας να αναστρέψει την κατάσταση με ταχύτερη εκτέλεση του κυβερνητικού έργου, ελπίζοντας ότι το 2027 θα κερδίσει τις εκλογές με μεγαλύτερη άνεση. Ωστόσο, δεν λαμβάνει υπόψη του ότι καμία κυβέρνηση στο παρελθόν δεν μπόρεσε να αναστρέψει την κατρακύλα της, όταν το κλίμα έχει ήδη στραφεί εναντίον της. Χαρακτηριστικά παραδείγματα από την ιστορία της χώρας είναι η κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη το 2000-2004, που παρά τις επιτυχίες της έχασε τις εκλογές λόγω του κλίματος κατά της κυβέρνησης, και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, που έχασε τις εκλογές παρόλο που έβγαλε τη χώρα από τα Μνημόνια, καθώς το κλίμα εναντίον του είχε ήδη επικρατήσει λόγω των επιβαρύνσεων που είχαν προκληθεί από το τρίτο Μνημόνιο και την υπερφορολόγηση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να πιστεύει ότι θα διασωθεί λόγω της απουσίας ισχυρού αντιπάλου, υποθέτοντας ότι ο κόσμος θα ξαναψηφίσει τη Ν.Δ. Αντιπαραθέτοντας το γνωστό δίλημμα «Μητσοτάκης ή χάος», προσπαθεί να παραπλανήσει το εκλογικό σώμα. Όμως, η πραγματικότητα είναι ότι ο κόσμος έχει δείξει ότι δεν πείθεται πια από τέτοιους εκβιασμούς και ότι το αντιπολιτευτικό κενό σύντομα θα καλυφθεί από άλλες δυνάμεις.

Επιπλέον, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι πλέον ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης που ήταν. Η δημοτικότητά του έχει μειωθεί αισθητά, καθώς βρίσκεται στην κορυφή των αρνητικών γνώμες, ενώ, αν και παραμένει πρώτος στις προτιμήσεις για πρωθυπουργό, η επιλογή «κανένας» προηγείται στην πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων, κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν.