“Παράθυρο σωτηρίας από τεκμήρια με καθυστερημένες δηλώσεις δωρεών και γονικών παροχών”

Ακόμα και εκπρόθεσμες δηλώσεις γονικών παροχών ή δωρεών, που υποβάλλονται μετά τη λήξη του φορολογικού έτους στο οποίο αφορούν, μπορούν πλέον να αξιοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) άνοιξε τον δρόμο για χιλιάδες φορολογούμενους να αποφύγουν πρόσθετους φόρους λόγω τεκμηρίων, εφόσον μπορούν να αποδείξουν ότι τα ποσά από δωρεές ή γονικές παροχές εισπράχθηκαν πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης και ότι είτε έχουν φορολογηθεί είτε έχουν νομίμως απαλλαγεί από τη φορολογία κεφαλαίου. Το βασικό κριτήριο είναι η τεκμηριωμένη απόδειξη της χρονικής προτεραιότητας της είσπραξης έναντι της δαπάνης, ώστε να αναγνωρίζεται η πραγματική προέλευση των χρημάτων και να μην ενεργοποιούνται τεκμήρια. Η ρύθμιση αυτή προσφέρει πρακτική λύση για περιπτώσεις όπου, για λόγους αμέλειας ή καθυστέρησης, οι σχετικές δηλώσεις δεν είχαν υποβληθεί εμπρόθεσμα, δίνοντας έτσι μια δεύτερη ευκαιρία σε όσους απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία χωρίς να καλύπτονται από τα εισοδήματά τους, να αποφύγουν τις φορολογικές επιβαρύνσεις που απορρέουν από τα τεκμήρια.

Με βάση τις νέες οδηγίες της ΑΑΔΕ, οι φορολογούμενοι μπορούν να μειώσουν ή να εξουδετερώσουν τη διαφορά μεταξύ τεκμαρτού και δηλωθέντος εισοδήματος, επικαλούμενοι χρηματικά ποσά που προέρχονται από δωρεές ή γονικές παροχές. Όταν η σχετική δήλωση της δωρεάς ή γονικής παροχής έχει υποβληθεί έως τη λήξη του φορολογικού έτους στο οποίο έγινε η δαπάνη, τότε τα αντίστοιχα ποσά υπολογίζονται υποχρεωτικά από τη Φορολογική Διοίκηση, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Αν όμως η δήλωση της δωρεάς ή της παροχής έγινε μετά τη λήξη του έτους —ανεξαρτήτως αν είναι εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη— τότε τα ποσά αυτά μπορούν επίσης να ληφθούν υπόψη, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται αφενός η πραγματική είσπραξή τους από τον φορολογούμενο πριν τη σχετική δαπάνη και αφετέρου ότι είτε έχουν φορολογηθεί είτε έχουν απαλλαγεί νόμιμα από τη φορολογία κεφαλαίου. Συνεπώς, δεν αρκεί μόνο η δήλωση στη φορολογική αρχή· απαιτείται και η τεκμηρίωση της χρονικής προτεραιότητας της μεταβίβασης των χρημάτων προς τον δωρεοδόχο ή το τέκνο έναντι της δαπάνης που προκάλεσε το τεκμήριο. Η ρύθμιση αυτή διευρύνει τις δυνατότητες άμυνας των φορολογούμενων απέναντι σε τεκμαρτές επιβαρύνσεις, προσφέροντας ένα εργαλείο ορθολογικής αντιμετώπισης των φορολογικών διαφορών.

Η ΑΑΔΕ καθορίζει συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αποδειχθεί ότι χρηματικό ποσό από δωρεά ή γονική παροχή εισπράχθηκε πριν την πραγματοποίηση σχετικής δαπάνης, ώστε να ληφθεί υπόψη για τη μείωση της διαφοράς τεκμαρτού και δηλωθέντος εισοδήματος. Μεταξύ των αποδεκτών μορφών μεταβίβασης περιλαμβάνονται η απευθείας μεταφορά ποσού από ατομικό λογαριασμό του δωρητή ή από κοινό λογαριασμό με τον δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο, προς ατομικό ή κοινό λογαριασμό του δωρεοδόχου. Επίσης, αναγνωρίζεται η έκδοση τραπεζικής επιταγής από τον δωρητή, είτε με μετρητά είτε μέσω χρέωσης λογαριασμού του, υπό την προϋπόθεση ότι η επιταγή κατατίθεται σε λογαριασμό του δωρεοδόχου. Αποδεκτή είναι και η περίπτωση ανάληψης χρημάτων από λογαριασμό του δωρητή και άμεσης κατάθεσής τους σε λογαριασμό του δωρεοδόχου, ακόμη και αν πρόκειται για κοινό λογαριασμό.

Δωρεά θεωρείται επίσης η περίπτωση κατά την οποία συνδικαιούχος κοινού λογαριασμού, χωρίς να έχει συνεισφέρει σε αυτόν, κάνει ανάληψη και χρησιμοποιεί το ποσό για προσωπική του χρήση. Επιπλέον, η μεταφορά χρημάτων από τον λογαριασμό του γονέα ή δωρητή απευθείας προς κατασκευαστή, εργολάβο ή πωλητή ακινήτου για την αγορά στο όνομα του τέκνου, θεωρείται έγκυρη απόδειξη, όπως και η μεταφορά ποσού σε λογαριασμό πωλητή για την αγορά οχήματος, με την προσκόμιση της άδειας κυκλοφορίας στο όνομα του δωρεοδόχου. Τέλος, γίνεται αποδεκτή η μεταφορά ποσού σε εταιρεία για αύξηση κεφαλαίου, εφόσον προκύπτει ότι ολόκληρο το ποσό χρησιμοποιήθηκε για την ενίσχυση της συμμετοχής του δωρεοδόχου στην επιχείρηση.

.