Συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι στο τραπέζι, βαριά προαπαιτούμενα
Μια μεγάλη ευκαιρία για άμεσο διάλογο ανάμεσα στους Βλαντιμίρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δημιουργήσει ο Ντόναλντ Τραμπ, όμως τα εμπόδια παραμένουν ογκώδη, καθώς το Κίεβο ζητά συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας και η ρωσία κουβαλά βεβαρημένο ιστορικό αθετημένων δεσμεύσεων. Σύμφωνα με ανάλυση της wall street journal, ο αμερικανός πρόεδρος επιχειρεί να αναδείξει την πιθανή συνάντηση ως σημείο καμπής για τον πόλεμο στην ουκρανία, επιμένοντας ότι η εικόνα των δύο ηγετών στο ίδιο τραπέζι θα είχε τεράστια διπλωματική βαρύτητα, αλλά το πραγματικό εμπόδιο δεν είναι η φυσική παρουσία, είναι η ειλικρινής διάθεση για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Για το Κίεβο, κάθε συνάντηση πρέπει να συνοδευτεί από σαφείς και αξιόπιστες εγγυήσεις είτε μέσω της Ε.Ε. είτε των ΗΠΑ, ενώ για τη Μόσχα η συμμετοχή δυτικών δυνάμεων σε ειρηνευτική αποστολή θεωρείται «απαράδεκτη», ένα χάσμα που περιπλέκει την προετοιμασία παρά τα αισιόδοξα μηνύματα ότι η συνάντηση είναι εφικτή.
Ο σκεπτικισμός για τη στάση του Πούτιν παραμένει έντονος, καθώς η ρωσία έχει κατά το παρελθόν αποδεχθεί διεθνείς ρυθμίσεις και στη συνέχεια τις έχει παραβιάσει, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την υπόσχεση μετά το 2014 να μην υπάρξει νέα εισβολή, γεγονός που τροφοδοτεί τη δυσπιστία ακόμη και αν υπογραφεί νέα συμφωνία, με τον πρώην αμερικανό αξιωματούχο Τσαρλς Κούπσαν να τονίζει ότι «χρειαζόμαστε απαντήσεις για το αν ο Πούτιν διαπραγματεύεται με καλή πίστη ή απλώς κερδίζει χρόνο». Η προοπτική να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι δύο ηγέτες που δεν έχουν συναντηθεί εδώ και έξι χρόνια παραμένει από μόνη της δύσκολη, τη στιγμή που οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονται, οι απώλειες συσσωρεύονται και οι θέσεις μένουν αμετακίνητες, με τη Ρωσία να αξιώνει παραχώρηση του Ντονμπάς, κάτι που το σύνταγμα της ουκρανίας απαγορεύει, ενώ το Κίεβο επιμένει σε άμεση κατάπαυση του πυρός, την οποία η Μόσχα απορρίπτει.
Ακόμη και αν επιτευχθεί μια πρώτη χειραψία, η ουσιαστική πρόοδος δεν είναι δεδομένη, καθώς ο ίδιος ο Τραμπ έχει παραδεχθεί ότι το τέλος του πολέμου αποδεικνύεται πιο περίπλοκο από όσο φανταζόταν, παρά τις προεκλογικές διακηρύξεις ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέσα σε μία ημέρα. Το βασικό ζήτημα που σκιάζει κάθε διαπραγμάτευση είναι η αξιοπιστία της Μόσχας, με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες να διερωτώνται αν ο πούτιν προτίθεται πράγματι να τηρήσει δεσμεύσεις ή αν χρησιμοποιεί τον διάλογο ως εργαλείο τακτικής καθυστέρησης, ενώ οι πρόσφατες ρωσικές επιθέσεις σε ουκρανικές πόλεις ακόμη και παραμονές συναντήσεων στον Λευκό Οίκο δείχνουν ότι δεν υπάρχει διάθεση «παγώματος» των επιχειρήσεων και ενισχύουν τον φόβο μιας εύθραυστης, προσωρινής συμφωνίας.
Ο Τραμπ επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη άμεσης εκεχειρίας και στην πολιτική πραγματικότητα μιας Ρωσίας που δεν αποδέχεται όρους πριν εξασφαλίσει στρατηγικά οφέλη, προωθώντας σχήμα τριμερούς συνόδου αφού προηγηθεί κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών, αλλά η έλλειψη προκαθορισμένων λεπτομερειών τροφοδοτεί την ανησυχία για σύνοδο χωρίς αποτέλεσμα, με τον πρώην αξιωματούχο του πενταγώνου Τζιμ Τάουνσεντ να επισημαίνει ότι «η διαδικασία είναι αντεστραμμένη, οι λεπτομέρειες πρέπει να προηγούνται μιας συνόδου κορυφής αλλιώς υπάρχει κίνδυνος αποτυχίας». Η πιθανή συνάντηση Πούτιν–Ζελένσκι υπό την αιγίδα του Τραμπ δεν είναι μια απλή διπλωματική φωτογραφία αλλά δοκιμασία αξιοπιστίας, για το αν η Ρωσία μπορεί να τηρήσει δεσμεύσεις και αν η Ουκρανία θα εξασφαλίσει τις εγγυήσεις που ζητά, με τα αγκάθια να παραμένουν πολλά και τις αμφιβολίες έντονες, γεγονός που καθιστά την πορεία προς την ειρήνη εξαιρετικά αβέβαιη.
