Συννεφιασμένη Κυριακή στο Μαξίμου: Από τα πανηγύρια της ΔΕΘ στη σκληρή πραγματικότητα
Μαξίμου: Όσοι γνωρίζουν το σκάκι καταλαβαίνουν ότι η πτώση του βασιλιά δεν έρχεται απότομα. Προηγείται η απώλεια των πιο σημαντικών κομματιών του, εκείνων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, στρατηγών και αξιωματικών που θυσιάζονται ώστε να προστατευθεί προσωρινά ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην πολιτική, όπου οι υπουργοί και τα στελέχη που πλαισιώνουν τον πρωθυπουργό γίνονται οι πρώτοι που δέχονται τα χτυπήματα, άλλοτε δικαίως και άλλοτε στο πλαίσιο ευρύτερων επιδιώξεων, ώστε να διαφυλαχθεί η θέση του ηγέτη.
Αν ανατρέξουμε στην πολιτική ιστορία από το 1981 και μετά, μπορούμε να δούμε ότι κάθε φορά πριν την πτώση μιας κυβέρνησης ή ενός ηγέτη προηγούνταν η αποδυνάμωση του στενού του περιβάλλοντος. Το σύστημα, μεθοδικά, καθάριζε το πεδίο για να βρεθεί τελικά ο κεντρικός στόχος ακάλυπτος.
Αυτήν ακριβώς τη στιγμή φαίνεται να βιώνει σήμερα το Μέγαρο Μαξίμου. Τα βλέμματα έχουν στραφεί στους πιο κοντινούς συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη, με τη στοχοποίηση να επεκτείνεται από τον έναν στον άλλο. Οι υποθέσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας δεν είναι νέες, αλλά παρουσιάζονται με τρόπο που δημιουργεί πολιτική φθορά.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος βρέθηκε στο στόχαστρο λόγω αναθέσεων που είχε αναλάβει η σύζυγός του από το ΕΚΠΑ για συγκεκριμένα προγράμματα ιατρικής υποστήριξης ασθενών που είχαν ξεπεράσει τον καρκίνο. Οι αναθέσεις αυτές ήταν γνωστές, είχαν παρουσιαστεί δημόσια, αλλά ανασύρθηκαν εκ νέου, προκαλώντας θόρυβο.
Στο ίδιο κλίμα βρέθηκε και ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Η υπόθεση που αφορούσε μέλος της οικογένειάς του αποτέλεσε αφορμή για νέα σκανδαλολογία. Ο ίδιος, ως νομικός, κινήθηκε αμέσως, προαναγγέλλοντας νομική αντεπίθεση ώστε να αποτρέψει την εξάπλωση του ζητήματος. Ωστόσο, το πλήγμα ήταν υπαρκτό, καθώς το κλίμα πολιτικής στοχοποίησης είχε ήδη δημιουργηθεί.
Το ερώτημα του «νόμιμου και ηθικού», που σημάδεψε την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή και την πλήγωσε πολιτικά, επανέρχεται με έμφαση. Μπορεί οι υποθέσεις αυτές να μη γεννούν απαραίτητα νομικές ευθύνες, αλλά η πολιτική ζημιά είναι πραγματική. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η σύζυγος Χατζηδάκη δεν είναι η μόνη που δραστηριοποιείται επιχειρηματικά, καθώς και άλλοι συγγενείς κυβερνητικών στελεχών έχουν παρόμοιες δραστηριότητες.
Όταν, όμως, αρχίζει η συζήτηση περί «νόμιμου και ηθικού», δύσκολα περιορίζεται. Ιδίως από τη στιγμή που τα συμφέροντα και η διαπλοκή έχουν βάλει στο επίκεντρο των κινήσεών τους τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, με στόχο να τον αποδυναμώσουν. Το «νόμιμο και το ηθικό» δεν αφορά δικαστικές αποφάσεις, αλλά πολιτικές εντυπώσεις, και αυτές είναι ικανές να κλονίσουν κυβερνήσεις.
Η φημολογία που κυκλοφορεί σε δημοσιογραφικούς κύκλους αναφέρει ότι το επόμενο πρόσωπο που θα βρεθεί στο στόχαστρο είναι υπουργός που είχε ξαναπασχολήσει το Μαξίμου στο παρελθόν με αποκαλύψεις. Τότε είχε σωθεί την τελευταία στιγμή, χάρη σε ανασχηματισμό και σε πειστικά στοιχεία που παρουσίασε.
Τώρα, όμως, λέγεται ότι υπάρχει υπόθεση με συμβάσεις από άλλη κυβερνητική του θέση, που μπορεί να αναζωπυρώσει τις αποκαλύψεις. Εάν αυτό αποδειχθεί αληθινό ή όχι, θα φανεί, αλλά το βέβαιο είναι ότι το κλίμα καχυποψίας έχει απλωθεί. Στο Μαξίμου όλοι αναζητούν σημάδια, όλοι «ψάχνονται» και η αίσθηση μιας συννεφιασμένης Κυριακής έχει κυριαρχήσει.
Οι εκκρεμότητες είναι πολλές: εξεταστικές επιτροπές, δικογραφίες, έρευνες σε εξέλιξη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κοινωνία, κουρασμένη από χρόνια δυσκολιών, αναζητά κάπου να ξεσπάσει. Τα μέσα ενημέρωσης, παραδοσιακά και ψηφιακά, παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η εποχή της άτυπης προστασίας και της mediaκής ασυλίας έχει παρέλθει. Τώρα, κάθε αποκάλυψη βρίσκει πρόσφορο έδαφος, και κανείς δεν δείχνει διάθεση να προστατεύσει κανέναν. Η λογική που κυριαρχεί θυμίζει «ο θάνατός σου, η ζωή μου», και γι’ αυτό έχουν αρχίσει να ανοίγουν στόματα.
Η ΔΕΘ αποτέλεσε μια ευκαιρία για τον πρωθυπουργό να δείξει ισχύ και να διατηρήσει την εσωκομματική συνοχή. Ωστόσο, η επίδειξη δύναμης δεν μπόρεσε να σταματήσει το κύμα αποκαλύψεων. Τα επικοινωνιακά εργαλεία του Μαξίμου έχουν αποδυναμωθεί και δεν διαθέτουν πλέον την ισχύ του παρελθόντος. Ο αγώνας μοιάζει με αντίσταση με λιανοντούφεκα απέναντι σε βαριά όπλα.
Ο χορός των σκανδάλων έχει ξεκινήσει και δεν είναι εύκολο να ανακοπεί, ιδίως σε μια εποχή όπου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν ανεξέλεγκτα και χωρίς κανόνες. Ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται τι έρχεται και δεν έχει αυταπάτες. Στη ΔΕΘ, μάλιστα, κάηκε και μια πιθανή ασπίδα προστασίας, καθώς οι άνθρωποι που τον πίεσαν για τις κινήσεις αυτές είναι σήμερα οι ίδιοι που στοχοποιούνται.
Ακόμη και οι εταιρείες ερευνών, παρά τις διαψεύσεις περί πιθανής αποχώρησης του πρωθυπουργού, έχουν αρχίσει να μετρούν την αποδοχή εσωκομματικών παικτών στην κοινωνία. Έτσι, στέλνουν το μήνυμα ότι οι ισορροπίες αλλάζουν. Τα πανηγύρια της ΔΕΘ τελείωσαν και η κυβέρνηση επιστρέφει στη σκληρή πραγματικότητα.
Στη ΔΕΘ, οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού έδωσαν πρόσκαιρη ανάσα, αλλά η κριτική δεν άργησε να έρθει. Ήδη δύο βαρυσήμαντα στελέχη της ΝΔ, ο Στέλιος Πέτσας και ο Μπάμπης Παπαδημητρίου, εξέφρασαν δημόσια τις διαφωνίες τους. Ο Πέτσας σημείωσε ότι η στεγαστική κρίση απαιτούσε πιο τολμηρές παρεμβάσεις, ενώ ο Παπαδημητρίου υποστήριξε ότι τα μέτρα έπρεπε να είχαν ληφθεί δύο χρόνια νωρίτερα. Και άλλα στελέχη, παρότι δεν τοποθετούνται δημόσια, θεωρούν ότι το «καλάθι της ΔΕΘ» είναι περιορισμένο και αφορά λίγους. Υπήρξαν μάλιστα φωνές που υποστήριξαν ότι εάν είχε προκριθεί ο 13ος μισθός στο Δημόσιο, η ΝΔ θα είχε εξασφαλίσει με βεβαιότητα μια νέα εκλογική νίκη.
Στο προσκήνιο επανέρχεται και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Στα τέλη Σεπτεμβρίου αναμένεται νέα δικογραφία που θα αφορά βουλευτές διαφόρων κομμάτων, μεταξύ αυτών και της ΝΔ. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα αποδώσει κατηγορίες και θα φανεί το βάθος του κυκλώματος. Οι ψίθυροι για εμπλοκή φιλικών ή συγγενικών προσώπων κυβερνητικών στελεχών προκαλούν ανησυχία. Το σκάνδαλο αυτό αναμένεται να φθείρει συνεχώς την κυβερνητική παράταξη και δεν είναι σαφές αν το Μαξίμου θα καταφέρει να περιορίσει την αντιπολίτευση στο θέμα.
Παράλληλα, η ακρίβεια παραμένει κυρίαρχο ζήτημα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο παρεμβάσεων στους παρόχους ενέργειας και φυσικού αερίου, που θα μπορούσαν να φτάσουν ακόμη και σε έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών. Ένα τέτοιο μέτρο θα είχε λαϊκή απήχηση αλλά θα δυσαρεστούσε ισχυρούς επιχειρηματικούς κύκλους που στηρίζουν την κυβέρνηση. Το υπουργείο Ανάπτυξης ετοιμάζεται να φέρει τον Οκτώβριο νομοσχέδιο για τη δημιουργία νέας Ανεξάρτητης Αρχής εποπτείας της αγοράς. Όμως το πρόβλημα της ακρίβειας συνδέεται άμεσα με τις μεγάλες εισαγωγές και με τη δράση καρτέλ που συνεχίζουν να πιέζουν τις τιμές.
Το συμπέρασμα είναι ότι τα μέτρα της ΔΕΘ, αν και προσφέρουν κάποια ανάσα στην κυβέρνηση, δεν αρκούν για να καλύψουν τα ανοιχτά μέτωπα. Η δυσαρέσκεια για πολλές πτυχές της κυβερνητικής πολιτικής παραμένει ενεργή.
Με το κλίμα σκανδαλολογίας να φουντώνει, τις εσωκομματικές γκρίνιες να εντείνονται και τα κοινωνικά προβλήματα να παραμένουν άλυτα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εισέρχεται σε μια περίοδο όπου οι δυσκολίες αυξάνονται και η σκληρή πραγματικότητα επιβάλλεται με τρόπο αμείλικτο.
