Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκεται πλέον σε κατάσταση πολιτικής απορρύθμισης. Η αδυναμία χάραξης στοιχειώδους γραμμής άμυνας απέναντι στα σκάνδαλα, η διαρκώς διογκούμενη κοινωνική δυσαρέσκεια και η ταχύτατη φθορά του κυβερνητικού σχήματος συνθέτουν ένα περιβάλλον που δεν ελέγχεται πια επικοινωνιακά ούτε θεσμικά. Η εξουσία αντιδρά σπασμωδικά, με αυταρχικά αντανακλαστικά και μεθόδους εκφοβισμού, αποκαλύπτοντας ότι το πολιτικό της οπλοστάσιο έχει εξαντληθεί.
Η διαχείριση των αγροτικών κινητοποιήσεων, οι οποίες εισέρχονται σε νέα, σαφώς πιο δυναμική φάση, και η αιφνιδιαστική έφοδος κλιμακίου της ΑΑΔΕ στον Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων των Τεμπών στη Θεσσαλονίκη δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά. Αποτελούν ενδείξεις ενός καθεστώτος που αντιλαμβάνεται πλέον κάθε κοινωνική αντίδραση ως υπαρξιακή απειλή και απαντά με ωμή ισχύ αντί για πολιτική διαχείριση.
Το Μαξίμου κινείται υπό το βάρος εξελίξεων που δεν μπορεί να ανακόψει. Η δεύτερη δικογραφία για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία αναμένεται να διαβιβαστεί από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, λειτουργεί ως επιταχυντής πολιτικών εξελίξεων. Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει και η ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο είναι εμφανής. Το περιεχόμενο της δικογραφίας και τα πολιτικά πρόσωπα που ενδέχεται να εμπλέκονται απειλούν να διαλύσουν οριστικά το αφήγημα της «κανονικότητας».
Καθώς το 2026 πλησιάζει, το πολιτικό σκηνικό αποκτά έντονα προεκλογικά χαρακτηριστικά, χωρίς όμως να υπάρχουν οι προϋποθέσεις ελέγχου του παιχνιδιού από την κυβερνητική πλευρά. Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν σταθερή και επιταχυνόμενη υποχώρηση της Νέας Δημοκρατίας, ενώ η περιβόητη στρατηγική διαχείρισης κρίσεων έχει καταρρεύσει πλήρως. Οι πειραματισμοί με κατασταλτικά μέτρα, οι επιλεκτικές «εκκαθαρίσεις» και η προσπάθεια τρομοκράτησης κοινωνικών ομάδων επιστρέφουν ως πολιτικό μπούμερανγκ.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο παρασκήνιο αναζωπυρώνονται εκλογικά σενάρια, με συζητήσεις για κάλπες ακόμη και μέσα στην άνοιξη. Οι ημερομηνίες ψιθυρίζονται, τα σενάρια πολλαπλασιάζονται και το πολιτικό σύστημα εισέρχεται σε φάση ρευστότητας, την ώρα που ο πρωθυπουργός βαδίζει εμφανώς σε τεντωμένο σχοινί.
Η έφοδος στον Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων Τεμπών αποκτά ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα. Η χρονική σύμπτωσή της με τις αγροτικές κινητοποιήσεις και οι πληροφορίες για ενδεχόμενη πολιτική πρωτοβουλία που θα στηριχθεί στη δυναμική του Κινήματος των Τεμπών δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Η επιλογή της ωμής πίεσης και του εκφοβισμού αποκαλύπτει την πρόθεση πολιτικής εξουδετέρωσης κάθε εστίας που μπορεί να μετατραπεί σε οργανωμένη αμφισβήτηση.
Στο κυβερνητικό επιτελείο επικρατεί πραγματική αναστάτωση. Οι αγροτικές κινητοποιήσεις όχι μόνο δεν κάμφθηκαν, αλλά οδηγούνται σε πανελλαδική κλιμάκωση. Οι προσωπικές παρεμβάσεις του πρωθυπουργού, οι δηλώσεις «κατανόησης» και τα αποσπασματικά μέτρα δεν έπεισαν κανέναν. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι παρέμειναν στους δρόμους ακόμη και τις ημέρες των εορτών, αγνοώντας τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα και τα ελάχιστα οικονομικά ανταλλάγματα που παρουσιάστηκαν ως «γενναίες παροχές».
Η κυβερνητική απάντηση εξαντλείται σε απειλές, αστυνομικές παρεμβάσεις, ελέγχους επιδοτήσεων και ποινικοποίηση των κινητοποιήσεων. Ο διάλογος απουσιάζει πλήρως. Αγροτικοί συνεταιρισμοί καταγγέλλουν τηλεφωνικές πιέσεις και αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε όσους συμμετέχουν στα μπλόκα, σε μια προσπάθεια κάμψης μέσω φόβου.
Η προσπάθεια ενοχοποίησης των αγροτών για την ταλαιπωρία των πολιτών κατέρρευσε παταγωδώς. Ο κοινωνικός αυτοματισμός δεν λειτούργησε. Αντιθέτως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία της κοινωνίας, ακόμη και ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας, στηρίζουν τις κινητοποιήσεις με ποσοστά που υπερβαίνουν το 70%. Η ακρίβεια, το κόστος παραγωγής και η επιβίωση στον πρωτογενή τομέα θεωρούνται ζητήματα ζωής και όχι επικοινωνιακά προσχήματα.
Η ειρωνεία, οι τηλεοπτικές υπαινικτικές αναφορές σε «πολυτελή αγροτικά» και «ζωάρα» λειτούργησαν αντίστροφα. Ενίσχυσαν την κοινωνική αλληλεγγύη και αποκάλυψαν το χάσμα ανάμεσα στην κυβερνητική ελίτ και την πραγματικότητα της περιφέρειας. Η επικοινωνιακή συνταγή του gaslighting, που επί χρόνια χρησιμοποιήθηκε για τη διαχείριση της κοινής γνώμης, έχει πλέον εξαντλήσει κάθε ίχνος αποτελεσματικότητας.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί στο Μαξίμου η αποσύνδεση του αγροτικού κόσμου από τη Νέα Δημοκρατία. Υπολογίζεται ότι μεγάλο ποσοστό όσων βρίσκονται στα μπλόκα προέρχεται από τον παραδοσιακό «γαλάζιο» χώρο. Περιφέρειες της βόρειας Ελλάδας, αλλά και η Κρήτη, καταγράφουν σοβαρές απώλειες, με το κυβερνών κόμμα να κινδυνεύει να χάσει ακόμη και την πρώτη θέση.
Η συνολική δημοσκοπική εικόνα επιβεβαιώνει την καθοδική πορεία. Το 2025 αποδείχθηκε έτος πολιτικής αποσάθρωσης. Η πρόθεση ψήφου για τη Νέα Δημοκρατία κινείται πλέον οριακά πάνω από το 20%, ενώ εσωτερικές μετρήσεις φέρονται να καταγράφουν ακόμη χαμηλότερα ποσοστά.
Η τραγωδία των Τεμπών και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ συγκροτούν έναν εκρηκτικό συνδυασμό κοινωνικής αγανάκτησης. Παρά τις προσπάθειες του πρωθυπουργού να αποσείσει τις ευθύνες επικαλούμενος «χρόνιες παθογένειες», η κοινωνία δεν συγχωρεί. Η επταετής αυτοδύναμη διακυβέρνηση και οι ανεκπλήρωτες δεσμεύσεις ακυρώνουν κάθε αφήγημα μετακύλισης ευθυνών.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμφανίζεται πλέον εγκλωβισμένη στα ίδια της τα αδιέξοδα. Η κοινωνία δεν ανέχεται πολιτικές βιτρίνας, καταστολή και επικοινωνιακές ακροβασίες. Η φθορά επιταχύνεται και τα περιθώρια ελιγμών στενεύουν δραματικά. Το πολιτικό σύστημα εισέρχεται σε φάση αποσταθεροποίησης, με την εξουσία να μοιάζει ολοένα και περισσότερο με μηχανισμό άμυνας απέναντι στην ίδια την κοινωνία.
Οι λόγοι που «οδηγούν» τον Μητσοτάκη σε εκλογές
Σαν χριστουγεννιάτικη ευχή, και όχι ως πολιτική δέσμευση, εκλαμβάνονται πλέον ακόμη και στο εσωτερικό της κυβερνητικής παράταξης οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι θα εξαντλήσει την τετραετία και ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν την άνοιξη του 2027. Η επανάληψη του ίδιου αφηγήματος δεν πείθει ούτε τους βουλευτές του ούτε τον κομματικό μηχανισμό, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι το πολιτικό έδαφος υποχωρεί διαρκώς κάτω από τα πόδια της κυβέρνησης.
Το πρόσφατο μήνυμα του πρωθυπουργού ότι το 2026 θα αποτελέσει προεκλογική χρονιά, με το οποίο ουσιαστικά εγκαινιάστηκε μια μακρά περίοδος προεκλογικής ετοιμότητας, ερμηνεύεται στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας ως έμμεση παραδοχή αδυναμίας. Η επιλογή αυτή δείχνει ότι ούτε ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης θεωρεί πλέον εφικτό να φτάσει έως το τέλος της θητείας χωρίς πολιτικό κόστος που δεν θα μπορεί να ελεγχθεί. Γι’ αυτό και επιλέγει να θέσει από τώρα σε συναγερμό τον κομματικό μηχανισμό, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Το κλίμα που αποτυπώνεται στις εσωκομματικές συζητήσεις είναι αποκαλυπτικό. Βουλευτές και στελέχη της Ν.Δ. περιγράφουν ένα πολιτικό σκηνικό ακραίας ρευστότητας, στο οποίο η κυβέρνηση αδυνατεί να ανακτήσει δημοσκοπική δυναμική ή να επιβάλει θετική ατζέντα. Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι το 2026 δεν θα λειτουργήσει ως προεκλογική χρονιά προετοιμασίας, αλλά ως χρονιά εκλογικής αναμέτρησης, καθώς η αντοχή του κυβερνητικού σχήματος μειώνεται μήνα με τον μήνα.
Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, ο πρωθυπουργός δεν είναι πλέον αυτός που καθορίζει τις εξελίξεις. Τέσσερις βασικοί παράγοντες περιορίζουν καθοριστικά τα περιθώριά του και διαμορφώνουν ένα περιβάλλον στο οποίο η εξάντληση της τετραετίας μοιάζει περισσότερο θεωρητική επιλογή παρά ρεαλιστικό σενάριο.
Ο πρώτος και πιο ανησυχητικός για το Μαξίμου παράγοντας είναι η καθαρή μεταστροφή της κοινωνικής διάθεσης υπέρ των πρόωρων εκλογών. Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσκοπικά δεδομένα, το 56% των πολιτών δηλώνει ότι επιθυμεί εκλογές εντός του 2026, ποσοστό υπερδιπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο του προηγούμενου έτους. Το εύρημα αυτό ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι η κοινωνία δεν αναμένει πλέον ουσιαστικές λύσεις από την κυβέρνηση και θεωρεί ότι η παραμονή της στην εξουσία δεν θα αποφέρει θετικά αποτελέσματα.
Ο δεύτερος παράγοντας αφορά την επικείμενη ίδρυση νέων πολιτικών σχημάτων. Η ανακοίνωση κόμματος από τον Αλέξη Τσίπρα θεωρείται θέμα χρόνου, ενώ η δημόσια στάση του παραπέμπει ήδη σε πολιτικό αρχηγό που προετοιμάζεται για εκλογική αναμέτρηση. Παράλληλα, η Μαρία Καρυστιανού ενισχύει καθημερινά τη δημόσια παρουσία της, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια αμφιβολίας για τις προθέσεις της. Στο ίδιο κάδρο εντάσσεται και ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος, χωρίς να επιβεβαιώνει επίσημα τις σχετικές πληροφορίες, ζυγίζει προσεκτικά τις κινήσεις του.
Στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας επικρατεί ανησυχία για τον αντίκτυπο αυτών των εξελίξεων. Κυριαρχεί η εκτίμηση ότι τα νέα κόμματα δεν θα πλήξουν μόνο τους πολιτικούς αντιπάλους, αλλά θα αποσπάσουν κρίσιμα ποσοστά και από το κυβερνών κόμμα. Ένα ενδεχόμενο κόμμα Σαμαρά θεωρείται βέβαιο ότι θα αντλήσει δυνάμεις από τη δεξαμενή της Ν.Δ., ενώ ένα σχήμα που θα προκύψει από το Κίνημα των Τεμπών εκτιμάται ότι θα διεισδύσει σε όλα τα πολιτικά στρατόπεδα, προσελκύοντας κυρίως δυσαρεστημένους και αναποφάσιστους ψηφοφόρους που είχαν στηρίξει τη Ν.Δ. το 2023.
Η προοπτική αυτή ενισχύει τις εισηγήσεις προς τον πρωθυπουργό να επισπεύσει τις εκλογές, πριν την επίσημη ανακοίνωση των νέων κομμάτων, ώστε να περιορίσει τις απώλειες και να αιφνιδιάσει τους επίδοξους πολιτικούς ανταγωνιστές.
Ο τρίτος παράγοντας είναι η διαρκώς διογκούμενη κοινωνική δυσαρέσκεια. Η ακρίβεια, οι χαμηλοί μισθοί, τα σκάνδαλα και η υποβάθμιση βασικών δημόσιων υπηρεσιών συγκροτούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόστος ζωής, τα εισοδήματα και η υγεία παραμένουν στην κορυφή των προβλημάτων που απασχολούν τους πολίτες, ενώ η πλειοψηφία εκτιμά ότι η χώρα κινείται σε τροχιά κρίσης και αβεβαιότητας.
Η λέξη που αποτυπώνει καλύτερα το συλλογικό συναίσθημα είναι η «οργή». Οι προσπάθειες του πρωθυπουργού να αναστρέψει το κλίμα, είτε μέσω εξαγγελιών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης είτε μέσω αποσπασματικών παρεμβάσεων, δεν απέδωσαν. Η δυσαρέσκεια εντείνεται και η κυβέρνηση βρίσκεται πλέον σε ανοιχτή σύγκρουση και με τον αγροτικό κόσμο, ο οποίος αποτέλεσε κρίσιμο εκλογικό στήριγμα στις εκλογές του 2023.
Το τελευταίο και ίσως πιο καθοριστικό στοιχείο είναι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η υπόθεση των αγροτικών επιδοτήσεων παραμένει ανοιχτή πληγή για τη Νέα Δημοκρατία, ενώ η αναμενόμενη νέα δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας προκαλεί έντονη ανησυχία. Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι, εφόσον επιβεβαιωθούν πληροφορίες για εμπλοκή και άλλων υπουργών, η πολιτική φθορά θα επιταχυνθεί δραματικά και η προσφυγή στις κάλπες δύσκολα θα αποτραπεί.
