Σκιά βαριά πέφτει πάνω από την Εξεταστική Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, έπειτα από τις καταθέσεις του πρώην συμβούλου του Πρωθυπουργού Γρηγόρη Βάρρα, οι οποίες άνοιξαν νέο κύκλο πολιτικών τριγμών και προσωπικών αιχμών κατά του πρώην υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκη Βορίδη.Το πολιτικό διακύβευμα είναι διπλό: αφενός η θεσμική αξιοπιστία της κυβέρνησης σε έναν οργανισμό-κλειδί για την αγροτική οικονομία, αφετέρου η προσωπική πολιτική τύχη ενός κορυφαίου στελέχους της ΝΔ.
Τι κατέθεσε ο Γρηγόρης Βάρρας
Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στην Επιτροπή, ο κ. Βάρρας απέδωσε στον κ. Βορίδη σειρά ενεργειών και επιλογών που, κατά τον ίδιο, λειτούργησαν υπέρ συγκεκριμένων ιδιωτικών συμφερόντων και σε βάρος της ορθής λειτουργίας του Οργανισμού. Μεταξύ άλλων:
Ότι αποφάσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ που «συμφωνήθηκαν» υπό την πολιτική καθοδήγηση Βορίδη συνιστούσαν παράνομες ενέργειες αντίθετες με τον ευρωπαϊκό κανονισμό.
Ότι η περίφημη «μεταφορά» βοσκοτόπων από την Κρήτη στη Μακεδονία δεν ήταν σύμφωνη με το κοινοτικό πλαίσιο.
Ότι ο αντιπρόεδρος του Οργανισμού Μελάς είχε «ιδιότυπη» σχέση με τον τότε υπουργό, εν αγνοία θεσμικών διαδικασιών.
Ότι ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του υπουργού είχε επαφές με υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ φερόταν να «παρεμβαίνει» στον τεχνικό σχεδιασμό.
Ότι ο υπουργός «εκπαραθύρωσε» τεχνική λύση για να συνεχιστούν επιλογές που, κατά τον μάρτυρα, δεν υπηρετούσαν το δημόσιο συμφέρον.
Οι αιτιάσεις αυτές, πέρα από το πολιτικό φορτίο, εγείρουν νομικά και θεσμικά ερωτήματα για τον τρόπο λήψης αποφάσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις σχέσεις κράτους–ιδιωτών στο οικοσύστημα των «τεχνικών συμβούλων» και παρόχων πληροφορικής.
Το πολιτικό δίλημμα Βορίδη
Μετά τις βαριές αποδόσεις ευθύνης, το ρεαλιστικό πλαίσιο για τον κ. Βορίδη, όπως προκύπτει από τον δημόσιο διάλογο, είναι δύο δρόμοι:
Δικαστική οδός: άμεση κατάθεση αγωγών/μηνύσεων για συκοφαντία, με ταυτόχρονο άνοιγμα του φακέλου ώστε να ελεγχθούν ένα προς ένα τα πραγματικά περιστατικά.
Πολιτική ευθύνη: αν δεν επιλεγεί η σκληρή νομική σύγκρουση, τίθεται θέμα παραίτησης από την έδρα, δεδομένου ότι η φράση «εκτελεστής συμφερόντων» κινδυνεύει να κυριαρχήσει στην επικείμενη αντιπαράθεση και να «κολλήσει» στο πρόσωπό του.
Το «γκρι» σημείο που καταγράφεται είναι ότι, παρά τη σοβαρότητα των καταγγελιών, δεν υπήρξε —κατά τα λεγόμενα— αντίστοιχη αναφορά στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Αν οι πράξεις ήταν όντως τόσο βαριές, γιατί δεν υπήρξε εξ αρχής ευρωπαϊκή καταγγελία; Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα θα κρίνει πολλά για την αξιοπιστία των καταθέσεων.
Η αντιπολίτευση, με λίγες εξαιρέσεις, κινήθηκε επικοινωνιακά χωρίς να εμβαθύνει σε ονόματα και τεχνικές λεπτομέρειες. Η συζήτηση σταδιακά μετατοπίστηκε από το «τι έγινε» στο «ποιος φταίει», με την ευρύτερη Αριστερά να αξιοποιεί πολιτικά τη φράση-κλειδί περί «εκτελεστή συμφερόντων». Αντιθέτως, το ΚΚΕ και η «Πλεύση» ζήτησαν πιο συγκεκριμένα στοιχεία για το πλέγμα σχέσεων ανάμεσα σε τεχνικούς συμβούλους, εταιρείες πληροφορικής και κρατικούς φορείς.
Πέρα από τις προσωπικές αιχμές, η υπόθεση ακουμπά έναν κρίσιμο πυρήνα διακυβέρνησης:
Ποιος σχεδιάζει την ψηφιακή και τεχνική αρχιτεκτονική των αγροτικών πληρωμών;
Με ποια κριτήρια ανατίθενται έργα και επιλέγονται «λύσεις» που επηρεάζουν δισ. κοινοτικών πόρων;
Πόσο διαφανής είναι η λήψη αποφάσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ και πόσο επαρκής ο εξωτερικός έλεγχος;
Χωρίς καθαρή απάντηση στα παραπάνω, κάθε Εξεταστική κινδυνεύει να κλείσει ως ακόμα ένα πολιτικό ριάλιτι.
Οι χθεσινές καταθέσεις «έκαψαν» πολιτικά τον θόρυβο περί προσωπικής ευθύνης Μητσοτάκη και μετέφεραν το βάρος στον Μάκη Βορίδη. Αν ο πρώην υπουργός δεν επιλέξει τη σύγκρουση στο δικαστήριο, η ρετσινιά θα μείνει. Αν την επιλέξει, η κυβέρνηση οφείλει να ανοίξει πλήρως τα χαρτιά: συμβάσεις, πρακτικά, τεχνικές γνωμοδοτήσεις, αλληλογραφία με παρόχους. Μόνο η πλήρης διαφάνεια θα ξεχωρίσει τη λάσπη από το γεγονός.
Ως τότε, το ερώτημα παραμένει: υπήρξε πολιτικός «εκτελεστής συμφερόντων» ή πολιτική εργαλειοποίηση καταθέσεων; Η απάντηση δεν θα δοθεί με συνθήματα, αλλά με έγγραφα. Και αυτά πρέπει επιτέλους να δημοσιοποιηθούν.
