Η Wall Street πιέζει τη Fed να τυπώσει χρήμα για να διατηρήσει την φούσκα στις μετοχές και να αποφύγει την έκρηξη του χρέους

Τη «Μαύρη Δευτέρα» της 5ης Αυγούστου, όταν οι αγορές μετοχών κατέρρευσαν, ξεκινώντας από την Ιαπωνία και τις συναλλαγές carry trade, ακολούθησε καταιγίδα εκκλήσεων από παράγοντες της Wall Street προς την Federal Reserve για άμεση μείωση των επιτοκίων, χωρίς να περιμένουν τον Σεπτέμβριο.

Τι οδήγησε σε αυτή την εξέλιξη; Αν εξετάσουμε τις κινήσεις του έμπειρου επενδυτή Warren Buffet, ο οποίος ξεφορτώθηκε το 50% των μετοχών της Apple και διατηρεί ρευστότητα 277 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αντιλαμβανόμαστε – όπως και πολλοί άλλοι στην αγορά – τρία κρίσιμα σημεία.

Πρώτον, οι αποτιμήσεις των μετοχών έχουν δημιουργήσει μια επικίνδυνη φούσκα, που μπορεί να σκάσει με σοβαρές συνέπειες για τις αγορές. Δεύτερον, τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία εισέρχεται σε ύφεση, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για εναλλακτικές λύσεις. Τρίτον, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι έχουν αποσταθεροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού, αυξάνοντας τα κόστη και ενισχύοντας τις πληθωριστικές πιέσεις σε ενέργεια και τρόφιμα.

Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα, η Wall Street ζητά από την Federal Reserve να τυπώσει περισσότερα δολάρια για να συνεχιστεί η άνοδος στις μετοχές και να επωφεληθεί η αγορά χρέους. Το μήνυμα είναι σαφές: για να εξασφαλίσουν κέρδη από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, απαιτούν τη συνέχιση της νομισματοποίησης του χρέους από την κεντρική τράπεζα.

Η υπερπροσφορά δολαρίων

Ποιο είναι το τέχνασμα πίσω από τη νομισματοποίηση του χρέους; Από το 2009, η προσφορά χρήματος (δείκτης TMS) αυξήθηκε πάνω από 185%, με τις μηχανές που τυπώνουν δολάρια να δουλεύουν ασταμάτητα. Ο δείκτης Μ2 αυξήθηκε κατά 145% την ίδια περίοδο. Από την τρέχουσα προσφορά χρήματος των 18,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, το 24% δημιουργήθηκε μόλις από τον Ιανουάριο του 2020. Από το 2009, έχουν τυπωθεί περισσότερα από 12 τρισεκατομμύρια δολάρια, που σημαίνει ότι σχεδόν τα δύο τρίτα της συνολικής προσφοράς χρήματος δημιουργήθηκαν τα τελευταία 13 χρόνια.

Παρά τη μείωση 10% στην προσφορά χρήματος, η ποσότητα του χρήματος παραμένει τεράστια. Η οικονομία των ΗΠΑ αντιμετωπίζει μια χρόνια υπερπροσφορά χρήματος, κάτι που εξηγεί γιατί, παρά την αρνητική αύξηση της προσφοράς χρήματος, η απασχόληση δεν έχει επηρεαστεί σημαντικά.

Για παράδειγμα, η αύξηση της πλήρους απασχόλησης έχει γίνει αρνητική, αλλά ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων είναι σταθερός από τα τέλη του 2023. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο του 2%, αγνοώντας τις προβλέψεις για αποκλιμάκωση.

Πιο μεγάλη προσφορά χρήματος

Καθώς οι οικονομικοί δείκτες συνεχίζουν να επιδεινώνονται, αναμένεται να αυξηθούν οι εκκλήσεις για πληθωριστική νομισματική πολιτική. Τα αδύναμα στοιχεία για την απασχόληση της περασμένης εβδομάδας οδήγησαν σε πολλές εκκλήσεις από στελέχη της Wall Street για πιο επιθετική πολιτική από την Federal Reserve.

Στις 5 Αυγούστου, ο οικονομολόγος Jeremy Siegel ζήτησε σχεδόν πανικόβλητος από τη Fed να πραγματοποιήσει έκτακτη συνεδρίαση και να μειώσει το βασικό επιτόκιο κατά 150 μονάδες βάσης μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Πολλοί άλλοι οικονομολόγοι δήλωσαν ότι η Fed έπρεπε να είχε μειώσει τα επιτόκια μήνες νωρίτερα.

Ακόμη και μια μικρή πτώση στις αγορές προκαλεί πανικό στη Wall Street, με αποτέλεσμα να ζητούν επιθετική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Η πολιτική του Greenspan, η οποία στηρίχθηκε στην απελευθέρωση χρήματος, παραμένει κυρίαρχη στο μυαλό των τραπεζιτών. Αν και η προσφορά χρήματος παραμένει σε υψηλά επίπεδα, στελέχη όπως ο Siegel συνεχίζουν να ισχυρίζονται ότι η Fed ακολουθεί αυστηρή πολιτική.

Για τους τραπεζίτες, είναι πάντα η κατάλληλη στιγμή για περισσότερα χρήματα, προκειμένου να διατηρηθούν οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων σε υψηλά επίπεδα, ωφελώντας το «1%» των πλουσιότερων. Αυτοί έχουν τρόπους να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό, καθώς τα περιουσιακά τους στοιχεία αυξάνονται ταχύτερα από τις τιμές των τροφίμων και των άλλων βασικών αγαθών. Για όσους δεν έχουν τέτοια αποθέματα, ο πληθωρισμός μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικός.

Η κοινή γνώμη θα στραφεί ενάντια στο οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο αν ο πληθωρισμός, που τροφοδοτείται από την υπερπροσφορά χρήματος, αρχίσει να πλήττει τους απλούς ανθρώπους. Οι κεντρικές τράπεζες φοβούνται τον υψηλό πληθωρισμό, καθώς μπορεί να προκαλέσει πολιτική αστάθεια.

Στρατηγική της Fed

Οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να διατηρήσουν τα επιτόκια του δημόσιου χρέους χαμηλά, αγοράζοντας δημόσιο χρέος και δημιουργώντας νέο χρήμα, κάτι που όμως ενισχύει τον πληθωρισμό. Παρά τις πιέσεις για εύκολο χρήμα, η Fed μέχρι τώρα δεν έχει αυξήσει σημαντικά την προσφορά χρήματος. Η στρατηγική της Fed θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «αναμονή και ελπίδα».

Η κεντρική τράπεζα διατηρεί τα επιτόκια σταθερά, προσπαθώντας να αποφύγει την περαιτέρω εκτύπωση χρήματος και την ενίσχυση του πληθωρισμού. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση ενέχει τον κίνδυνο να κάνει λάθος, επιλέγοντας να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά για να διευκολύνει την κυβέρνηση να δανειστεί περισσότερο. Το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερος πληθωρισμός, που θα πλήξει κυρίως όσους δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία εξαρτώμενα από τις αγορές, οδηγώντας τους σταδιακά στη φτώχεια.