Πώς οι τραυματισμοί στο κεφάλι μπορούν να αλλάξουν την προσωπικότητα, να προκαλέσουν κατάθλιψη και αυτοκτονικές σκέψεις

Η Λόρα Κίμπρο βρέθηκε αντιμέτωπη με μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις της ζωής της όταν κρατούσε τον γιο της Σέθ λίγα λεπτά μετά τον θάνατό του, πείθοντας τον εαυτό της ότι δεν είχε ποτέ την πραγματική πρόθεση να αυτοκτονήσει. Η τραγωδία της οικογένειας άρχισε σχεδόν δύο χρόνια πριν, όταν ο Σέθ Κίμπρο, ηλικίας 22 ετών, είχε μια σοβαρή πτώση από ένα όχημα έργων, η οποία είχε ως αποτέλεσμα έναν σοβαρό τραυματισμό στο πρόσωπό του. Την ώρα του ατυχήματος, το πρόσωπό του χτύπησε μια μεγάλη κούτα ταχυδρομείου, η οποία ήταν περιτριγυρισμένη από ψηλά χόρτα. Όταν έφτασε στο νοσοκομείο, οι γιατροί διαπίστωσαν ότι είχε υποστεί μια ανοιχτή πληγή στο συντριμμένο του πηγούνι, αρκετά σπασίματα στη γνάθο και σπασμένα δόντια. Ευτυχώς, οι αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες δεν έδειξαν εγκεφαλική βλάβη, κάτι που πρόσφερε ανακούφιση στην οικογένεια.

«Όταν μάθαμε ότι δεν είχε εγκεφαλική βλάβη, ένιωσα τεράστια ανακούφιση. Το κεφάλι του είχε χτυπήσει, και είπα “Σε ευχαριστώ, Θεέ μου.” Γονάτισα και προσευχήθηκα για την ευλογία», δήλωσε η κα Κίμπρο στην Epoch Times.

Αρχικά, ο Σέθ φαινόταν να αναρρώνει καλά. Παρά την απώλεια βάρους από την ανάγκη για δεμένο σαγόνι, ξεκινούσε σιγά-σιγά να ανακτά μυϊκή δύναμη και, φαίνεται, την αυτοπεποίθησή του. Είχε γνωρίσει μια γυναίκα, της έκανε πρόταση γάμου, και μετακόμισε μαζί της. Η νέα του δουλειά τον ενθουσίαζε, και ανυπομονούσε για τον επικείμενο γάμο της αδελφής του.

Παρά την εμφανή βελτίωση, υπήρχαν λεπτές ενδείξεις ότι ο Σέθ δεν ήταν συναισθηματικά και ψυχικά ο ίδιος. Ο ίδιος είχε πει στη μητέρα του ότι ένιωθε την ανάγκη να δει έναν θεραπευτή. Η κα Κίμπρο, ανταποκρινόμενη αμέσως, έκλεισε ραντεβού για το γιο της, αν και το πρώτο διαθέσιμο ήταν μετά από 24 ημέρες. Δυστυχώς, έξι μέρες πριν από το ραντεβού, ο Σέθ επέλεξε να βάλει τέλος στη ζωή του.

Δεν άφησε σημείωμα, αλλά η οικογένειά του βρήκε αρκετά στοιχεία που υποδήλωναν ότι πάλευε με την κατάθλιψη, πιθανώς λόγω του συνδρόμου μετατραυματικής διάσεισης (PCS), μια κατάσταση που πλήττει περίπου το 30% των ασθενών με διάσειση.

Το PCS προκαλεί συμπτώματα όπως θολή όραση, πονοκεφάλους, ναυτία, προβλήματα μνήμης και γενικότερη σύγχυση. Ταυτόχρονα, μπορεί να συνοδεύεται από κατάθλιψη, που προκαλεί αλλαγές στην προσωπικότητα, καθιστώντας δύσκολο για τα άτομα με διάσειση να συμφιλιωθούν με την εικόνα του εαυτού τους μετά τον τραυματισμό. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει επίσης αυτοκτονικές σκέψεις.

Περίπου το 25% των ατόμων με τραυματική εγκεφαλική βλάβη εμφανίζουν αυτοκτονικές σκέψεις, αριθμός που είναι επτά φορές υψηλότερος από τον γενικό πληθυσμό. Εντούτοις, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα δύο τρίτα των ατόμων που σκέφτονται την αυτοκτονία, δεν θα προβούν ποτέ σε απόπειρα.

Η διάγνωση του PCS είναι συχνά δύσκολη, καθώς τα συμπτώματα δεν είναι πάντα ορατά στις διαγνωστικές εξετάσεις και πολλοί ασθενείς νιώθουν ντροπή να μιλήσουν για αυτά. Οι ειδικοί, ωστόσο, τονίζουν ότι υπάρχει θεραπεία και για την τραυματισμένη εγκεφαλική λειτουργία και για την κατάθλιψη που την συνοδεύει.

Η νευροψυχολόγος Αλίνα Φονγκ, μιλώντας στην Epoch Times, εξήγησε ότι το PCS είναι δύσκολο να εντοπιστεί λόγω του πόσο αόρατος είναι και της τάσης να παρερμηνεύεται. Ακόμη και οι ήπιες τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για κατάθλιψη και αυτοκτονία, κάτι που ενθαρρύνει τους ερευνητές να μελετήσουν την κατάσταση περισσότερο.

Η διάσειση θεωρείται μια ήπια μορφή τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης, που συνήθως μπορεί να θεραπευτεί εντός μηνών, αλλά επηρεάζει την συνείδηση του ατόμου, το οποίο μπορεί να αισθάνεται αποπροσανατολισμένο ή συγκεχυμένο για κάποιο διάστημα. Η κατάθλιψη είναι πιο έντονη τις πρώτες δύο εβδομάδες, αλλά μπορεί να διαρκέσει για μήνες ή και χρόνια.

Η έρευνα περιέγραψε αρκετούς μηχανισμούς που επηρεάζουν τη διάσειση και μπορούν να οδηγήσουν σε αυτοκτονία:

• Ανώμαλη σύνδεση μεταξύ νευρώνων σε περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τις γνωστικές και συναισθηματικές διαδικασίες.
• Νευροψυχολογικές ελλείψεις που σχετίζονται με κλινική κατάθλιψη.
• Νόσος που προκαλεί αργή βλάβη στον εγκέφαλο επιτρέποντας την συσσώρευση φωσφορυλιωμένου ταυ – μιας πρωτεΐνης που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο και αποτελεί βιολογικό δείκτη για τη νόσο του Alzheimer.

Αυτοί οι μηχανισμοί είναι περισσότερο λειτουργικοί και λιγότερο πιθανό να εμφανιστούν σε διαγνωστικές εξετάσεις, όπως ήταν και η περίπτωση του Σέθ.

Η Φονγκ το αναγνώρισε νωρίς στην καριέρα της όταν εργαζόταν στην Υγειονομική Περίθαλψη Βετεράνων με πολεμικούς βετεράνους που συχνά είχαν φυσιολογικές μαγνητικές τομογραφίες. Οι αυξημένοι δείκτες είχαν αποδοθεί στη βελτιωμένη επιβίωση σε εκρήξεις, πιθανώς λόγω καλύτερου στρατιωτικού εξοπλισμού και ιατρικής φροντίδας. Ωστόσο, οι βετεράνοι συχνά έμεναν με μια σειρά από συμπτώματα που διαγιγνώσκονταν ως ψυχιατρικά προβλήματα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο τραυματισμός στον εγκέφαλο, είπε η Φονγκ.

«Υπάρχει μια μορφή ιατρικής παραπλάνησης σε πολλούς ασθενείς με τραύματα στον εγκέφαλο, και αυτό μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες και τα φύλα», είπε η Φονγκ.

Εργαλεία διάγνωσης μπορούν να εντοπίσουν κίνδυνο

Η κατάθλιψη από PCS μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί λόγω της επικάλυψης των συμπτωμάτων με τη διάσειση. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι ο έλεγχος και η δοκιμή των ασθενών – κάτι που δεν γίνεται τακτικά – μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση των ατόμων που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Brain Research, 35 αθλητές κολεγίων υποβλήθηκαν σε νευροψυχολογικές εξετάσεις – αξιολογήσεις της λειτουργίας του εγκεφάλου, όπως μνήμη, προσοχή, γλώσσα και ικανότητες επίλυσης προβλημάτων – και ηλεκτροεγκεφαλογραφία (EEG). Οι ερευνητές σημείωσαν διαφορές μεταξύ των ατόμων που υπέφεραν από διάσειση και κατάθλιψη.

Οι συμμετέχοντες με και τις δύο καταστάσεις σημείωσαν πολύ χειρότερα αποτελέσματα σε σχέση με αυτούς που είχαν μόνο διάσειση ή κατάθλιψη στις εξετάσεις. Σε σύγκριση με τα υγιή άτομα, εκείνοι με ιστορικό διάσεισης και κατάθλιψης παρουσίασαν περισσότερη αλλαγή στην επικοινωνία των περιοχών του εγκεφάλου.

Η θεραπεία εξακολουθεί να ενισχύεται

Η ανάρρωση της Άνεσσας Αρέχαρτ επισημαίνει μια σημαντική πτυχή της κατάθλιψης PCS – η θεραπεία μπορεί να είναι αργή, απογοητευτική και απομονωτική – αλλά και απελευθερωτική.

Δύο σοβαρά αυτοκινητιστικά ατυχήματα μέσα σε 53 ημέρες της προκάλεσαν έναν εξουθενωτικό πονοκέφαλο. Η Αρέχαρτ είπε ότι δεν μπορούσε να γράψει το όνομά της μετά το δεύτερο ατύχημα. Οι εγκεφαλικές τομογραφίες αποκάλυψαν εκτεταμένες ζημιές, σημαντικούς μώλωπες και πρήξιμο. Ωστόσο, πέρασε έναν ολόκληρο χρόνο προτού ο νευρολόγος αναφέρει το PCS.

«Δεν θυμάμαι πολλά από την τελευταία δεκαετία», είπε η Αρέχαρτ. «Δεν ένιωθα συνδεδεμένη με το σώμα μου. Έπεσα σε μια τρομερή κατάθλιψη. Έφτασα στο σημείο να μην πιστεύω ότι θα μπορούσα να συνεχίσω.»

Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η θεραπεία και ο χρόνος στη φύση άρχισαν να βοηθούν. Μετακόμισε σε ένα μικρό σπίτι σε μια έκταση 50 στρεμμάτων και πέρασε περισσότερο χρόνο στις δασώδεις περιοχές, που της έδιναν ανακούφιση.

Η Φονγκ είπε ότι η εντατική θεραπεία μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία ανάρρωσης – βοηθώντας τους ασθενείς να επιστρέψουν πιο γρήγορα στις κανονικές τους δραστηριότητες.

Το βασικό είναι να υπάρχει ένας επαγγελματίας – ιδανικά κάποιος με γνώση του PCS – διαθέσιμος να μιλήσει όταν οι αυτοκτονικές σκέψεις εμφανίζονται.