Σκάνδαλο Ζελένσκι: Η ώρα των εξηγήσεων μόλις τώρα αρχίζει και αφορά προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Η πολιτική πορεία του Κυριάκου Μητσοτάκη και των επιλογών του στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα όσον αφορά την Ουκρανία, προκαλεί έντονη αμφισβήτηση και ζητά άμεσες εξηγήσεις. Η ώρα των εξηγήσεων μόλις αρχίζει και αφορά προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς οι πράξεις του και οι αποφάσεις του είχαν και συνεχίζουν να έχουν σοβαρές συνέπειες για τη χώρα, σε πολιτικό, διπλωματικό και στρατηγικό επίπεδο. Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε την πρωθυπουργία το 2019, η Ελλάδα βρισκόταν σε μια κρίσιμη καμπή. Ο κόσμος γύρω της αλλάζει με γοργούς ρυθμούς, και οι διπλωματικές σχέσεις της χώρας της έπρεπε να επαναξιολογηθούν με βάση τις νέες γεωπολιτικές εξελίξεις. Αυτό το πλαίσιο, όμως, ήταν και ο κύριος παράγοντας που οδήγησε τη χώρα σε λάθος κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα να βρεθεί απομονωμένη σε κάποιες περιπτώσεις και ευάλωτη σε άλλες.

Με την ανάληψη της κυβέρνησης από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η Ελλάδα παρουσίασε μια αλλαγή στην εξωτερική της πολιτική, η οποία φαίνεται να ευθυγραμμίστηκε περισσότερο με τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και λιγότερο με την παραδοσιακή ευρωπαϊκή στρατηγική για ενσωμάτωση της Ρωσίας στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας. Ιδιαίτερα έντονη υπήρξε η αμερικανική παρουσία στην Αλεξανδρούπολη, με αύξηση στρατιωτικής και πολιτικής δραστηριότητας, κάτι που ερχόταν ως συνέχεια των σχετικών συζητήσεων από την προηγούμενη κυβέρνηση. Παρά το γεγονός ότι οι συζητήσεις για «διευκολύνσεις» είχαν ξεκινήσει από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, το 2020 και με την αλλαγή στην αμερικανική ηγεσία, η στρατηγική απέκτησε νέο, πιο επιθετικό χαρακτήρα.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επικαλέστηκε την ανάγκη ενίσχυσης της αμυντικής θωράκισης της χώρας, υποστηρίζοντας ότι η συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και η παρουσία τους στην Αλεξανδρούπολη ήταν καθοριστική για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής. Όμως, αυτή η επιχειρηματολογία, που αρχικά φάνηκε λογική, αποδείχθηκε εν τέλει παραπλανητική και αναληθής, καθώς οι αμερικανικές στρατιωτικές ενέργειες δεν στρέφονταν κατά της Τουρκίας, αλλά κατά της Ρωσίας. Η στρατηγική της κυβέρνησης Μητσοτάκη επικεντρώθηκε σε μια αναμέτρηση με τη Ρωσία, η οποία ήρθε μετά την επιθετική στάση του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, στη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022.

Το 2022, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι εξελίξεις πήραν μια νέα τροπή. Η στρατηγική της αμερικανικής κυβέρνησης και η πολιτική των Ευρωπαίων ηγετών, υπαγορεύτηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και τη διάθεση για περιορισμό της επιρροής της Ρωσίας στην περιοχή. Το μέγαρο Μαξίμου, παρά τη δημόσια στήριξή του στην Ουκρανία και την αποδοχή των αμερικανικών πιέσεων, δεν προχώρησε σε καμία ουσιαστική επεξήγηση της στρατηγικής που ακολουθούσε. Η επιμονή της κυβέρνησης Μητσοτάκη να υποστηρίξει αδιαμφισβήτητα την Ουκρανία, καθώς και να υποστηρίξει την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να συνυπολογίσει τις ευρύτερες γεωπολιτικές συνέπειες, υπήρξε εξαιρετικά προβληματική.

Η ευρωπαϊκή αντίδραση στην ρωσική εισβολή ήταν συντονισμένη και επικεντρώθηκε σε κυρώσεις κατά της Ρωσίας και στο παροδικό αποκλεισμό της από τον διεθνή πολιτικό και οικονομικό χάρτη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την πίεση των ΗΠΑ, προχώρησε σε μια πολιτική απομόνωσης της Ρωσίας, η οποία οδήγησε σε εκτεταμένες οικονομικές κυρώσεις και πολιτική καταδίκη της ρωσικής κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, η εικόνα του Ζελένσκι στην Ευρώπη ανέβηκε σε επικίνδυνα επίπεδα, με τον Ουκρανό πρόεδρο να παρουσιάζεται ως «ήρωας» στην αντίσταση κατά της Ρωσίας, παρά τις επισημάνσεις για τη διαφθορά που επικρατούσε στην Ουκρανία και τα προβλήματα διαχείρισης της διεθνούς βοήθειας.

Η στήριξη της Ουκρανίας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν εντυπωσιακή και μάλιστα, πολλές φορές ξεπέρασε τα όρια της ουδετερότητας που τυπικά αναμενόταν από μια ευρωπαϊκή χώρα. Η συνεργασία με την Ουκρανία προχωρούσε σε όλα τα επίπεδα, με την Ελλάδα να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια, ανθρωπιστική υποστήριξη, αλλά και διπλωματική κάλυψη. Η υποστήριξη αυτή, όμως, χωρίς αντάλλαγμα, φαίνεται να είχε σοβαρές συνέπειες για τη χώρα. Η Ελλάδα, και ειδικότερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, εντάχθηκαν στον πολιτικό και στρατηγικό άξονα των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίς να λάβουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Οι υποσχέσεις για οικονομικές και στρατηγικές ανταλλαγές δεν πραγματοποιήθηκαν, ενώ οι αρνητικές συνέπειες για τη χώρα αυξήθηκαν δραματικά.

Η Ελλάδα βρέθηκε σε μια κατάσταση στρατηγικής απομόνωσης και διπλωματικής αδυναμίας. Η εξωτερική πολιτική του Μητσοτάκη έφερε την Ελλάδα σε σύγκρουση με τη Ρωσία, με την οποία είχε διατηρήσει μακροχρόνιες και αξιόπιστες σχέσεις. Αυτές οι σχέσεις, που είχαν αντέξει σε ιστορικές και πολιτικές αλλαγές, καταστράφηκαν αδικαιολόγητα, χωρίς να υπάρξει σαφής ανάλυση των συνεπειών που θα προκαλούσε αυτή η στροφή στην εξωτερική πολιτική. Η Ελλάδα, η οποία πριν από την πολιτική αλλαγή του 2019 είχε καταφέρει να διατηρήσει ισχυρές σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με τη Δύση, τώρα έπρεπε να αντιμετωπίσει μια κατάσταση διπλωματικής απομόνωσης και εσωτερικών δυσκολιών.

Η κυβερνητική γραμμή της απόλυτης στήριξης στον Ζελένσκι είχε σοβαρές εσωτερικές συνέπειες, και η ελληνική κοινωνία άρχισε να αμφισβητεί τις επιλογές της κυβέρνησης. Η Ελλάδα φαινόταν να βάζει σε κίνδυνο την εθνική της ασφάλεια και τα συμφέροντά της για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και τις στρατηγικές ανάγκες των Ηνωμένων Πολιτειών, χωρίς να προσφέρει ούτε πολιτικό ούτε οικονομικό όφελος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχώρησε μάλιστα σε ενέργειες που αποδυνάμωσαν την ελληνική αμυντική ισχύ, όπως η αδελφοποίηση με τον Ζελένσκι και η έμπρακτη στήριξη στην Ουκρανία, ενώ παράλληλα ανατινάχθηκαν οι σχέσεις με τη Ρωσία.

Με την πολιτική Μητσοτάκη η χώρα βρίσκεται χωρίς στηρίγματα στις ΗΠΑ, έχασε τις σχέσεις με τη Ρωσία, έμεινε ξεκάρφωτη στην Ευρώπη και πρέπει να αντιμετωπίσει πλέον η γιγάντωση του Ερντογάν, που πολιτεύονταν – εναντίον της Ελλάδας -, χωρίς να δέχεται τις υποδείξεις των υπερατλαντικών στο Ουκρανικό. Δεν ξέρουμε ως που μπορεί να φτάσουν οι συνέπειες αυτής της τρομακτικής ελληνικής ήττας. Το βέβαιο είναι ότι κόστισε διπλωματικό κεφαλαίο, σχέσεις με ισχυρές δυνάμεις, δεδομένα της εθνικής άμυνας, λεφτά των Ελλήνων φορολογούμενων και ίσως άλλα χειροτέρα.

Όλα αυτά απαιτούν άμεσες εξηγήσεις στον πολιτικό διάλογο, στη Βουλή και στους πολίτες. Ανικανότητα και λάθη, ή σκοπιμότητες και συμφέροντα; Κακές εκτιμήσεις, ή έξωθεν εντολές; Οι απαντήσεις είναι αναπόφευκτες και θα τις αξιώσεις και ο τελευταίος πολίτης. Η Ελλάδα δεν είναι τσιφλίκι της οικογένειας Μητσοτάκη για να τη διαπραγματεύεται κατά βούληση με οποιονδήποτε.

Η ώρα των εξηγήσεων μόλις τώρα αρχίζει και αφορά προσωπικά τον Πρωθυπουργό. Μόνος του αποφάσισε, μόνος του θα σηκώνει στο βάρος της ευθύνης για το «σκάνδαλο Ζελένσκι» – που είναι αποκλειστικό έργο των χειρών του…

Προς το παρόν είναι ολοφάνερο ότι δεν έχει πλέον το κύρος για να εκπροσωπεί τη χώρα στο διεθνή χώρο. Η πολιτική συμπεριφορά του και οι προσωπικές φιλοδοξίες τους μετρήθηκαν και βρέθηκαν επιζήμιες…