Αρκετά «σκοτεινά» σημεία περιλαμβάνει η Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Καλής Γειτονίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και ερωτήματα, παρά τους πανηγυρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης.

Μερικά από αυτά:

1. Η διακήρυξη αναφέρει: «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θα περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές». Αυτό σημαίνει ότι τα τουρκικά αεροσκάφη δεν θα αναγνωρίζονται ως εχθρικά όταν βρίσκονται στο FIR Αθηνών και τα ελληνικά δεν θα φέρουν οπλισμό.
2. Η διακήρυξη αναφέρει: «Τα μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους». Αυτό σημαίνει ότι η διακήρυξη δεσμεύει την Ελλάδα να μην επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, όπως έχει δικαίωμα. Πρόκειται για απαίτηση που συχνά προβάλλει η Άγκυρα, με τον Ερντογάν να θεωρεί casus belli την επέκταση στα 12 μίλια.
3. Tο ίδιο άρθρο της διακήρυξης δεσμεύει ουσιαστικά την Ελλάδα να μην προχωρήσει και στη στρατιωτική οχύρωση των νησιών, όπως ζητά τα τελευταία χρόνια ο Ταγίπ Ερντογάν. Επ’ αυτού, η κυβέρνηση και ο κ. Μητσοτάκης «ξέχασαν» την πάγια ελληνική θέση περί οχύρωσης των νησιών, λόγω της τουρκικής απειλής.
4. Ο Ταγίπ Ερντογάν, για πρώτη φορά ενώπιον Έλληνα πρωθυπουργού, μίλησε για «τουρκική μειονότητα», ενώ παλαιότερα ενώπιον του Αλέξη Τσίπρα αλλά και του Κώστα Καραμανλή είχε μιλήσει για «μουσουλμανική μειονότητα».

Η αναφορά αυτή του Ερντογάν σημαίνει ότι θέλει να καταστήσει τη μειονότητα θέμα του ελληνοτουρκικού διαλόγου – και εμμέσως πλην σαφώς, η διακήρυξη του δίνει αυτή τη δυνατότητα στο σημείο που αναφέρει ότι «τα μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σωστά του απάντησε ότι η μειονότητα είναι μουσουλμανική, όμως, δεν του ξεκαθάρισε ότι το ζήτημα είναι εσωτερικό της χώρας και εξαιρείται του ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Περίεργα πράγματα… Γιατί εξαιρούνται νησιά του Αν. Αιγαίου από τη Ζώνη Σένγκεν;

Ως ανεπανάληπτο εθνικό θρίαμβο επιχείρησε χθες ο υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Καιρίδης να παρουσιάσει τη χορήγηση βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Αιγαίου, που συμφωνήθηκε κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα.

«Είναι μια ειδική 7ήμερη βίζα για να διευκολυνθούν οι Τούρκοι επισκέπτες. Το ήθελαν πολύ οι νησιώτες μας» δήλωσε ενθουσιασμένος, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι μια γενναιόδωρη προσφορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη στους ακρίτες της νησιωτικής Ελλάδας.

«Πρόκειται για ένα μεγάλο μέτρο που αφορά 10 νησιά από τη Λήμνο έως το Καστελόριζο, τα οποία επιλέγουμε εμείς και είναι τα νησιά που έχουν υποστεί την μεγαλύτερη μεταναστευτική πίεση, και είναι ένα αντιστάθμισμα προς τους κατοίκους και την οικονομία των νησιών μας» πρόσθεσε εκστασιασμένος.

Σημειώνεται πως Κάλυμνος, Λήμνος, Κως, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος, Ρόδος, Σύμη και Καστελόριζο είναι τα 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου τα οποία οι Τούρκοι πολίτες θα μπορούν να επισκέπτονται, στο πλαίσιο της εφαρμογής της συμφωνίας ταχείας χορήγησης βίζας.

Όπως εξήγησε ο υπουργός, η βίζα αφορά έναν Τούρκο που θέλει, π.χ., να πάει στη Χίο και δεν χρειάζεται να μεταβεί στο προξενείο μας στην Αγκυρα ή στη Σμύρνη, μέσα από χρονοβόρες διαδικασίες, π.χ. συνέντευξη για να βγάλει τη βίζα Σένγκεν. «Μπορεί να το αποφασίσει το πρωί να πάει απέναντι στο Τσεσμέ, να περάσει με το καραβάκι στη Χίο και επιτόπου στο τελωνείο του νησιού να βγάλει από τον Έλληνα αστυνομικό τη βίζα αφού γίνει ο έλεγχος ασφαλείας».

Η Διακήρυξη της Αθήνας δεν παράγει έννομες διεθνείς συνέπειες, ισχυρίζεται η κυβέρνηση.

Μπορεί κάποιος να μας πει τι ακριβώς είναι η εξαίρεση νήσων του Ανατολικού Αιγαίου από το καθεστώς Σένγκεν που αποδέχεται η Ε.Ε.;

Σύμφωνο εγκατάλειψης εθνικών θέσεων! Μαδρίτη 2…

Το αθηναϊκό κατεστημένο είχε χαρακτηρίσει αποτυχημένη την επίσκεψη του προέδρου Ερντογάν στην Αθήνα το 2017 επειδή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος του απάντησε μπροστά στις κάμερες για τη Συνθήκη της Λωζάννης και προεκλήθη ένταση. Το αθηναϊκό κατεστημένο χαρακτηρίζει επιτυχημένη τη χθεσινή «στρογγυλή» επίσκεψη Ερντογάν γιατί δεν είχε απρόοπτα και πολιτικές «γωνίες».

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν απάντησε τίποτε στον πρόεδρο σε όλα όσα είπε στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ενώ τον ευχαρίστησε δουλοπρεπώς στα τουρκικά, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έκανε γενναία υπόκλιση κεφαλής κατά την προσέλευση του «σουλτάνου» στο Προεδρικό Μέγαρο, ενώ ο Ερντογάν χειροκρότησε τον κύριο Μητσοτάκη… με θέρμη για όσα του απάντησε για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Είναι δύσκολο να εξηγήσεις στον μέσο πολίτη τι ακριβώς ετοιμάζεται στις διεθνείς σχέσεις όταν υπάρχει η δύναμη της εικόνας, τα «Κυριάκο φίλε μου» και τα χαμόγελα. Τα ψιλά «γκρίζα» γράμματα των γενικόλογων διακηρύξεων περνούν απαρατήρητα. Ωστόσο, εμείς που έχουμε επανειλημμένως διακηρύξει ότι δεν συμμετέχουμε στον ομαδικό υπνωτισμό γνωρίζουμε άριστα ότι ένας τρόπος υπάρχει μόνο για να καταλάβεις τι κρατήσαμε, τι αφήσαμε και σε τι υποχωρήσαμε.

Το 2017 και τώρα

Να συγκρίνουμε τι είπε η Τουρκία διά του κ. Ερντογάν το 2017 και τι είπε τώρα. Να συγκρίνουμε τι είπε η Ελλάς διά του κ. Τσίπρα το 2017 και τι διά του κ. Μητσοτάκη τώρα. Μόνο έτσι θα καταλάβουμε τον ενθουσιασμό του «σουλτάνου» και τα χειροκροτήματά του.

Ας αρχίσουμε από το ειδικότερο προς το γενικότερο: Το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας. Ο Ερντογάν δεν έκανε ακριβώς τα ίδια με το 2017. Και ο Μητσοτάκης δεν έκανε τα ίδια με τον Τσίπρα ως προς τις πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής το 2023. Το 2017 ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, όλως παραδόξως, απάντησε αυτά που τον είχε συμβουλέψει η διπλωματική υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών, ότι η μειονότητα είναι μουσουλμανική και ότι η επίλυση των προβλημάτων της δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο του ελληνοτουρκικού διαλόγου για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι διμερές θέμα. Είπε δηλαδή δημοσίως ό,τι έλεγαν μια ζωή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου και όλοι σχεδόν οι μετέπειτα πρωθυπουργοί.

Στον αντίλογό του ο Ερντογάν μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου εγκατέλειψε όλα όσα είχε πει στον Σκάι για τη Συνθήκη της Λωζάννης την προηγουμένη και αναγνώρισε ότι η μειονότητα είναι μουσουλμανική!

Συγκεκριμένα είχε πει ο Τούρκος πρόεδρος: «Λοιπόν, στη Συνθήκη της Λωζάννης υπάρχουν προβλέψεις μόνο ως προς το Αιγαίο; Δεν υπάρχει τίποτα ως προς τα μειονοτικά μας θέματα, σχετικά με το νομικό καθεστώς που διέπει και τις δύο μειονότητες; Στη δυτική Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα, η οποία μπορεί να είναι τουρκικής, πομακικής ή Ρομά προέλευσης. Και πιστεύουμε ότι στο θέμα αυτό πρέπει να γίνουν κάποιες καινούργιες σκέψεις και σκέψεις σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάννης».

Περίπου τα ίδια είχε πει ο Ερντογάν το 2004 κατά την πρώτη επίσκεψη Τούρκου πρωθυπουργού στην Θράκη (επί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή) έπειτα από πενήντα χρόνια. Είχε αποκαλέσει τα μέλη της μειονότητας «Ελληνες πολίτες, μουσουλμάνους το θρήσκευμα» και τους είχε καλέσει «να είναι νομοταγείς». Εχθές όλα άλλαξαν!

Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε για πρώτη φορά δημοσίως με ένταση μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου σε διμερή συνάντηση κορυφής ζήτημα «τουρκικής μειονότητας» και ζήτημα «παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου», ενισχύοντας τη διατύπωση της συνέντευξής του στην «Καθημερινή», στην οποία μιλούσε για «συνεχιζόμενα προβλήματα της τουρκικής μειονότητας». Πρώτη φορά! Κατά πρόσωπο. Αλλαξε στάση.

Στάση όμως άλλαξε και η Ελλάς. Ο κύριος Μητσοτάκης επανέλαβε κατά το ήμισυ την πάγια εθνική θέση. Απάντησε σωστά στον Ερντογάν ότι η μειονότητα είναι μουσουλμανική, αλλά δεν του ξεκαθάρισε δημοσίως ότι το ζήτημα αυτό είναι εσωτερικό μας θέμα και αυτονοήτως εξαιρείται του ελληνοτουρκικού διαλόγου! Πώς να μην τον χειροκροτήσει, λοιπόν, ο Ερντογάν; Διά της παραλείψεώς του επέτυχε για πρώτη φορά την επίσημη ένταξη των μειονοτικών ζητημάτων στην ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου και μάλιστα από απόψεως Διεθνούς Δικαίου (δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων- «τουρκικοί σύλλογοι»). Μεγάλο βήμα μπροστά για την τουρκική εξωτερική πολιτική, μεγάλο βήμα πίσω για την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Αναιμική απάντηση

Δεν είναι όμως το μόνο. Η δημόσια σιωπή ως διαπραγματευτική μέθοδος φαίνεται ότι ωφέλησε κατά βάση την τουρκική διαπραγματευτική πρακτική, αν κάνουμε τον κόπο να δούμε την επίσκεψη ως σύνολο και να τη συγκρίνουμε με το 2017.

Ως σύνολο νοείται η συνέντευξη του Τούρκου προέδρου στην «Καθημερινή», με την οποία έθεσε όλη την ατζέντα, η αναιμική απάντηση της Ελλάδος σε επίπεδο κυβερνητικού εκπροσώπου, η σιωπή της Προέδρου της Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού επί των θεμάτων αυτής και, τέλος, το κείμενο Διακήρυξης Καλής Γειτονίας.

Σύμφωνο το οποίο στην πραγματικότητα δεσμεύει την Ελλάδα να μην επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια ΠΟΥΘΕΝΑ και να μην κάνει κινήσεις στρατιωτικοποίησης σε νησιά του Αιγαίου. Μας ακινητοποιεί με λογική Μαδρίτης μέχρι την τελική φάση της διαπραγμάτευσης, όταν ο κύριος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί την άνοιξη την Τουρκία και θα συναντηθεί με τον Ερντογάν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο. Μετά τις ευρωεκλογές. Τότε που θα κρίνονται οι διεθνείς φιλοδοξίες του, τότε θα κριθούν όλα και στα Ελληνοτουρκικά!

Συγκεκριμένα: Το κείμενο της Διακήρυξης Καλής Γειτονίας προβλέπει, πρώτον, «τα μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της διακήρυξης και να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας της περιοχής». Η Συμφωνία της Μαδρίτης προέβλεπε «δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της επιθυμίας, ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις. Δέσμευση, διευθέτηση των διαφορών με ειρηνικά μέσα, στη βάση της αμοιβαίας συναίνεσης και χωρίς τη χρήση βίας ή την απειλή βίας».

Ο Ερντογάν έχει ξεκαθαρίσει τι θεωρεί «απειλή». Τα 12 μίλια που αποτελούν casus belli και τη στρατιωτικοποίηση των νησιών. Η Ελλάς δεν υπενθύμισε χθες τις θέσεις της για την οχύρωσή τους.

Δεύτερον, ότι «τα μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους, ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών». Το άρθρο 33 του Χάρτη του ΟΗΕ, με τίτλο «Ειρηνική επίλυση των διαφορών», προβλέπει: «Τα ενδιαφερόμενα μέρη εις πάσαν διαφοράν ήτις διά της παρατάσεως της δύναται να θέση εν κινδύνω την διατήρησιν της διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας θα επιζητούν πρωτίστως την λύση της διαφοράς διά διαπραγματεύσεως, ερεύνης, μεσολαβήσεως, συνδιαλλαγής, διαιτησίας, δικαστικού διακανονισμού, προσφυγής εις τοπικάς οργανώσεις ή διευθετήσεις άλλων ειρηνικών μέσων εκλογής των».

Τρίτον, ότι «τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θα περιλαμβάνουν στον στρατιωτικό τομέα μέτρα που θα συνέβαλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές». Μετάφραση: Τα τουρκικά αεροσκάφη δεν θα αναγνωρίζονται ως εχθρικά όταν βρίσκονται στο FIR Αθηνών και τα ελληνικά μαχητικά δεν θα φέρουν οπλισμό!

Κατόπιν όλων αυτών το συμπέρασμα είναι σαφές. Μολονότι η διακήρυξη δεν είναι «διεθνής συμφωνία» στην ουσία συνιστά σύμφωνο εγκατάλειψης εθνικών θέσεων.

Ούτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν θα υπέγραφε τέτοιο…