Τι έρχεται πραγματικά; Το κρυμμένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που αλλάζει την Ελλάδα μέχρι το 2029

Μια αποκαλυπτική εικόνα για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας έως το 2029 προκύπτει από το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2026-2029, το οποίο η κυβέρνηση απέστειλε στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς δημόσια παρουσίαση, σχεδόν “εν κρυπτώ”.

Τα στοιχεία που περιλαμβάνει σκιαγραφούν ένα περιβάλλον συρρίκνωσης δαπανών σε εύρος που δεν έχει παρατηρηθεί ούτε στα χρόνια των μνημονίων. Για πρώτη φορά στη μεταμνημονιακή εποχή, οι δαπάνες σχεδόν όλων των υπουργείων μειώνονται δραματικά, από την Παιδεία και την Υγεία έως την Ψηφιακή Διακυβέρνηση, την Αγροτική Ανάπτυξη, τον Τουρισμό, τον Πολιτισμό, την Ενέργεια, τις Υποδομές, τις Επενδύσεις, ακόμη και τα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας.

Το νέο πλαίσιο προβλέπει ότι η οικονομία θα λειτουργήσει τα επόμενα χρόνια υπό ασφυκτικούς περιορισμούς. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων καταγράφει συνολική μείωση δαπανών 30% την περίοδο 2025-2028, γεγονός που μεταφράζεται σε απώλεια 4,94 δισεκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, το μισθολογικό κόστος του Δημοσίου αναμένεται να υποχωρήσει κατά 5% έως το 2029, με συνολική μείωση 753 εκατομμυρίων ευρώ. Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ την ίδια στιγμή προβλέπεται νέα αύξηση των φόρων κατά 15%, με τα δημόσια έσοδα από τη φορολογία να ενισχύονται κατά 10,7 δισ. ευρώ μέσα στην τετραετία. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η επιβάρυνση στον ΦΠΑ, που αυξάνεται κατά 13,9%, προσθέτοντας επιπλέον 3,8 δισ. ευρώ στα κρατικά ταμεία.

Με αυτά τα δεδομένα, η αναπτυξιακή δυναμική περιορίζεται εκ των πραγμάτων. Οι επενδύσεις, που τα προηγούμενα χρόνια αποτελούσαν το κεντρικό ζητούμενο, αναμένεται να αυξηθούν μόλις κατά 0,9% το 2028 και 0,8% το 2029, επίπεδα που δεν επιτρέπουν ουσιαστική μεταβολή στο παραγωγικό υπόδειγμα της χώρας. Ταυτόχρονα, τίθενται νέοι αυστηροί στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα, που σταθεροποιούνται στο 2,7%-2,8% του ΑΕΠ, παγιώνοντας ένα καθεστώς περιορισμένης δημοσιονομικής ευελιξίας.

Στην ανάλυση ανά υπουργείο, η εικόνα γίνεται ακόμη πιο αποκαλυπτική. Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση δαπανών, καθώς έως το 2029 χάνει το 60% των πόρων του, περίπου 669 εκατομμύρια ευρώ. Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η μείωση αγγίζει το 54% μέχρι το 2028, με απώλειες άνω του 1,2 δισ. ευρώ. Ο Τουρισμός εμφανίζει μείωση 53% στο ίδιο διάστημα, θέτοντας σε αμφισβήτηση τον στρατηγικό ρόλο ενός κλάδου που θεωρείται βασικός πυλώνας της οικονομίας. Ο Πολιτισμός και ο Αθλητισμός υποχωρούν κατά 41%, με συνολική απώλεια 268 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην αγροτική οικονομία, το Υπουργείο Γεωργίας καταγράφει μείωση δαπανών 25% ως το 2028, συνολικά 438 εκατομμύρια ευρώ, ποσοστό που συμπίπτει με την αντίστοιχη συρρίκνωση των ευρωπαϊκών κονδυλίων της ΚΑΠ στο νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ακολουθεί την ίδια πορεία, με περικοπή 25% στην τριετία 2025-2028, γεγονός που επηρεάζει τόσο τον αναπτυξιακό νόμο όσο και τα προγράμματα στρατηγικών επενδύσεων.

Οι περικοπές επεκτείνονται και στις υποδομές, όπου το Υπουργείο Υποδομών χάνει 398 εκατομμύρια ευρώ (μείωση 12,3%). Η Παιδεία, παρά τις διακηρύξεις περί ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού, καταγράφει μείωση δαπανών κατά 10,17% την περίοδο 2026-2029, που αντιστοιχεί σε 695 εκατομμύρια ευρώ. Η Υγεία οδηγείται σε αντίστροφη πορεία από τις ανάγκες της κοινωνίας: οι συνολικές δαπάνες μειώνονται κατά 3,1% έως το 2028, ενώ οι μισθοδοσίες του υπουργείου μειώνονται κατά 7,5%, με τις αμοιβές των εργαζομένων στα νοσοκομεία να υποχωρούν κατά 12,5% μέσα στην τετραετία.

Το Υπουργείο Εξωτερικών βλέπει μείωση 21%, παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις για ενίσχυση του προσωπικού, με ακόμη βαθύτερη πτώση στις δαπάνες για αγορές αγαθών και υπηρεσιών, που μειώνονται κατά 35%. Στην Εθνική Άμυνα οι συνολικές δαπάνες περιορίζονται κατά 5,8%, ενώ οι αποδοχές πέφτουν κατά 2,7% και οι κοινωνικές παροχές κατά 20%.

Ακόμη και τα προγράμματα κοινωνικής προστασίας, όπως τα επιδόματα στέγασης, οικογένειας και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, εμφανίζουν μείωση δαπανών το 2026 και το 2027, με τη συνολική απώλεια πόρων να υπολογίζεται σε 511 εκατομμύρια ευρώ ως το 2029.

Το σύνολο των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται κατά 4,6 μονάδες, υποχωρώντας από το 25,35% του ΑΕΠ το 2025 στο 20,74% το 2029, με τα μεγαλύτερα πλήγματα να καταγράφονται στα υπουργεία Εργασίας, Παιδείας, Άμυνας, Υγείας, Περιβάλλοντος και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Η εικόνα που προκύπτει αποτυπώνει έναν δημοσιονομικό σχεδιασμό αυστηρής λιτότητας που θα επηρεάσει κάθε τομέα της δημόσιας πολιτικής. Το νέο Μεσοπρόθεσμο συνιστά μια βαθιά τομή στη λειτουργία του κράτους, με επιπτώσεις που θα γίνουν αισθητές σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας των πολιτών μέχρι το 2029.

από τον χρήστη του X, Proper Greek Analyst