Ο Άρειος Πάγος κάλεσε κτηνοτρόφους να δώσουν εξηγήσεις για δημόσιες τοποθετήσεις τους σχετικά με τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, κρίνοντας ότι οι δηλώσεις αυτές ενδέχεται να συνιστούν «διασπορά ψευδών ειδήσεων» και ότι δεν συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της επιδημίας. Η κίνηση αυτή προκάλεσε εύλογα ερωτήματα, καθώς μετατρέπει τον δημόσιο λόγο πολιτών σε αντικείμενο ποινικής διερεύνησης.
Στην ουσία, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας φαίνεται να αντιμετωπίζει την κριτική που ασκείται στην κυβερνητική πολιτική όχι ως έκφραση ενός θεμελιώδους δημοκρατικού δικαιώματος, αλλά ως εν δυνάμει αξιόποινη πράξη. Μια τέτοια προσέγγιση έρχεται σε αντίθεση με την αντίληψη του ελεύθερου δημόσιου διαλόγου που οφείλει να χαρακτηρίζει μια σύγχρονη δημοκρατία και αναδεικνύει ένα βαθύτερο θεσμικό πρόβλημα, το οποίο διαβρώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη Δικαιοσύνη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης δίνει την εικόνα στενής ευθυγράμμισης με την εκτελεστική εξουσία. Πράξεις και δημόσιες παρεμβάσεις ανώτατων δικαστικών λειτουργών έχουν επανειλημμένα προκαλέσει την εντύπωση ότι η διάκριση των εξουσιών υποχωρεί, δημιουργώντας συνθήκες όπου η Δικαιοσύνη μοιάζει να λειτουργεί περισσότερο ως διοικητικός βραχίονας της κυβέρνησης παρά ως ανεξάρτητος θεσμός. Ωστόσο, σε ένα κράτος δικαίου, ο ρόλος της είναι ακριβώς ο αντίθετος: να αποτελεί εγγύηση δικαιωμάτων και όχι μηχανισμό πειθάρχησης της κοινωνίας.
Η συζήτηση για την απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών δεν μπορεί να αγνοεί τέτοια περιστατικά. Η εμπιστοσύνη δεν επιβάλλεται ούτε αποκαθίσταται με κινήσεις που μοιάζουν να τιμωρούν την αμφισβήτηση ή την κριτική προς τις κυβερνητικές επιλογές. Κερδίζεται μέσα από τη συνεπή προσήλωση στο Σύνταγμα, τη σαφή και πειστική νομική τεκμηρίωση και την αμερόληπτη εφαρμογή του νόμου, ανεξάρτητα από πολιτικές σκοπιμότητες.
Παράλληλα, τίθεται και ζήτημα διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας. Οι επανειλημμένες παρατηρήσεις ευρωπαϊκών θεσμών για προβλήματα στη λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης δεν είναι τυχαίες. Όταν η ανώτατη δικαστική Αρχή εμφανίζεται να παρακολουθεί τον δημόσιο λόγο πολιτών και να τον μετατρέπει σε αντικείμενο ποινικής διαδικασίας, η Ελλάδα προσφέρει επιχειρήματα σε όσους αμφισβητούν στην πράξη τον σεβασμό των ευρωπαϊκών αξιών.
Η πρόκληση που διαμορφώνεται είναι σαφής. Οι θεσμοί καλούνται να επανεξετάσουν τον ρόλο και τη στάση τους με όρους ανεξαρτησίας, διαφάνειας και αξιοπιστίας. Χωρίς αυτά τα θεμέλια, ακόμη και οι πιο σοβαρές αποφάσεις χάνουν τη νομιμοποιητική τους βάση: την υπεράσπιση ενός κράτους δικαίου που δεν φοβάται την κριτική, αλλά τη θεωρεί αναπόσπαστο στοιχείο της δημοκρατικής του λειτουργίας.
